Benedictus XVI
Paus van 2005 - 2013
LEVENSLOOP van BENEDICTUS XVI
Joseph Alois Ratzinger
Geboren: op 16 april 1927 als zoon van Joseph Ratzinger en Maria Peintner in Marktl am Inn in Duitsland
Gedoopt: op 16 april 1927 in de parochiekerk St. Oswald in Marktl
Het geboortehuis van Joseph Ratzinger in Marktl am Inn
(foto: Alexander Z./Wikimedia Commons)
(foto: Alexander Z./Wikimedia Commons)
Priester gewijd: op 29 juni 1951 in de Dom van Freising door aartsbisschop Michael kardinaal von Faulhaber (24 jr.)
Gepromoveerd: in juli 1953 tot doctor in de theologie (26 jr.)
Hoogleraar: voor dogmatiek en fundamentele theologie aan de filosofisch-theologische hogeschool van Freising in 1958 (31 jr.) en vervolgens aan de universiteiten van Bonn, Tübingen en Regensburg
Joseph Ratzinger sprekend als hoogleraar, mogelijk in 1969
Aartsbisschop van München en Freising: op 25 maart 1977 benoemd door paus Paulus VI (49 jr.)
Bisschop gewijd: op 28 mei 1977 in de Frauenkirche in München door Mgr. Josef Stangl (50 jr.)
Kardinaal gecreëerd: op 27 juni 1977 door paus Paulus VI met S. Maria Consolatrice al Tiburtino als titelkerk (50 jr.)
Paus Paulus VI creëert Joseph Ratzinger tot kardinaal
Benoemd:
- op 25 november 1981 tot Prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer (54 jr.)
- op 30 november 2002 tot Deken van het College van Kardinalen met Ostia als suburbicair bisdom (75 jr.)
Joseph kardinaal Ratzinger als prefect van
de Congregatie voor de Geloofsleer
(foto: L' Osservatore Romano)
de Congregatie voor de Geloofsleer
(foto: L' Osservatore Romano)
Paus gekozen: op 19 april 2005 tijdens het Conclaaf in Vaticaanstad, waarna hij de naam Benedictus XVI aannam (78 jr.)
Inauguratie: op 24 april 2005 op het Sint-Pietersplein in Vaticaanstad (78 jr.)
Abdicatie: op 28 februari 2013 in het Apostolisch Paleis in Vaticaanstad (85 jr.)
Overleden: op 31 december 2022 in het klooster Mater Ecclesiae in Vaticaanstad (95 jr.)
Uitvaart: op 5 januari 2023 in de Sint-Pietersbasiliek, waarna hij werd begraven in de crypte onder de Sint-Pietersbasiliek, in het graf waar van 2005 t/m 2011 het lichaam van paus Johannes Paulus II rustte.
Het graf van paus Benedictus XVI onder de Sint-Pietersbasiliek
(foto: Gregorio Borgia/AP)
(foto: Gregorio Borgia/AP)
Het WAPEN van BENEDICTUS XVI
Beschrijving
Het wapen van paus Benedictus XVI is door middel van gaffelsnede in drieën gedeeld met linksboven in een gouden veld een gekroonde morenkop van natuurlijke kleur met een rode kraag en een rode kroon, rechtsboven eveneens in een gouden veld een beer van natuurlijke kleur met een rode bepakking, en onderaan in een rood veld een gouden mossel.
Dit wapenschild is geplaatst op de schuingekruiste sleutels van het Pausschap, één van zilver en één van goud en bijeengehouden door een rood koord.
Onderaan het schild hangt een wit pauselijk pallium voorzien van drie rode kruisjes af en boven het geheel is een witte mijter, voorzien van drie gouden banden en twee afhangende rode stroken, geplaatst.
Ontwerp
Dit wapen is ontworpen door de expert voor kerkelijke heraldiek, Mgr. Andrea Cordero Lanza di Montezemolo. Hij heeft het wapen samengesteld uit elementen die paus Benedictus XVI reeds in zijn, destijds door Claus Bleisteiner ontworpen, wapen voerde toen hij nog aartsbisschop van München (1977-1982) was.
Het meest opvallende aan dit nieuwe pauselijke wapen is het feit dat het voor het eerst sinds ca. 800 jaar niet meer door de pauselijke tiara bekroond wordt, maar door een mijter, die anders dan de tiara, louter voor de geestelijke autoriteit van het Pausschap staat. Door de drie gouden banden wordt echter nog wel enige gelijkenis met een tiara gesuggereerd.
De mijter in het wapen van paus Benedictus XVI vertoont opvallende gelijkenis met een mijter die paus Paulus VI in de jaren 1965 t/m 1969 droeg en die eveneens van een drie-armig pauselijk kruis voorzien was:*
De mijter boven een pauselijk wapen is op zich al opmerkelijk, want hoewel daarmee de nadruk lijkt te worden gelegd op de bisschoppelijke waardigheid, is het volgens de regels van de kerkelijke heraldiek voor bisschoppen juist verboden om een mijter in hun wapen op te nemen. Zij voeren boven hun wapen namelijk de pontificale of prelatenhoed (voor een bisschop groen en voorzien van 12 afhangende kwasten).
Eveneens nieuw is het onderaan het wapenschild afhangende pallium, dat weliswaar reeds in of bij wapens van metropolitane aartsbisschoppen voorkwam, maar nu voor het eerst ook in het wapen van de Paus is opgenomen.
Een mijter boven een pauselijk wapen was echter zeker al vier keer uitgebeeld ten tijde van paus Johannes Paulus II,* bijvoorbeeld boven de hoofdingang van het Casa Santa Marta, het gastenverblijf van Vaticaanstad, dat in 1996 in opdracht van Johannes Paulus II gebouwd werd:
Het wapen van paus Johannes Paulus II met een mijter
boven de ingang van het Casa Santa Marta
boven de ingang van het Casa Santa Marta
Betekenis
De afzonderlijke delen van het wapen van paus Benedictus XVI hebben de volgende betekenissen:
Linksbovenaan is de zgn. Freisinger Mohr afgebeeld: een karakteristieke gekroonde morenkop, die sinds 1316 als wapen van het bisdom Freising geldt en sindsdien door alle bisschoppen van München, die tevens bisschoppen van Freising zijn, in hun wapen gevoerd is.
Rechtsbovenaan is de zgn. Korbiniansbär afgebeeld: een beer met een bepakking op zijn rug, die teruggaat op een legende rondom bisschop Korbinian, die in de 8e eeuw in Oudbeieren het geloof verkondigde en als geestelijk vader en patroon van het aartsbisdom München vereerd wordt. Symbolisch staat deze beer voor het gekerstende heidendom en voor de last van het bisschopsambt
Onderaan is tenslotte een gouden mossel afgebeeld, die volgens een legende over de kerkvader Augustinus als symbool kan worden gezien voor het (met die schelp) putten van water (kennis) uit de oneindige oceaan van de Wijsheid en Waarheid Gods. Daarnaast kan deze schelp ook gezien worden als de bekende Jakobsschelp, het symbool van pelgrims, van Gods volk onderweg.
Het pallium dat onder het wapenschild afhangt is een zeer oud teken van het pauselijke ambt, dat als symbool voor de verbondenheid met de Zetel van Petrus ook aan metropolitane aartsbisschoppen wordt verleend.
De mijter boven dit wapen staat, anders dan de vroegere tiara, louter voor het geestelijke gezag van de Paus. De drie gouden banden waarmee deze mijter versierd is, symboliseren de (geestelijke) macht om de mensen te onderrichten, de gelovigen te heiligen en de Kerk te besturen.
Links en bronnen
- Paus Benedictus XVI laat tiara weg uit wapen
- Wapen Benedictus is een bisschopswapen
- Der „Freisinger Mohr“ ist jetzt ein Römer
- Papst-Wappen aus Gautinger Feder
- Paus Benedictus XVI laat tiara weg uit wapen
- Wapen Benedictus is een bisschopswapen
- Der „Freisinger Mohr“ ist jetzt ein Römer
- Papst-Wappen aus Gautinger Feder
De VLAG van BENEDICTUS XVI
Beschrijving
De persoonlijke vlag van paus Benedictus XVI bestaat uit de vlag van het Pausschap (twee verticale banen, die aan de kant van de vlaggestok geel, de ander wit) met op de witte baan, in plaats van het embleem van het pausschap met de tiara en de sleutels, het hierboven beschreven persoonlijke wapen van Benedictus XVI.
Gebruik
De persoonlijke vlag van de Paus kan in principe overal de gewone vlag van het Pausschap (met in de witte baan het embleem van het pausschap met de tiara en de sleutels) vervangen, maar zal in de praktijk vooral gebruikt worden waar de nadruk meer op de persoon van de Paus ligt. Een concreet voorbeeld zijn de vlaggetjes die werden aangebracht op de auto waarin Benedictus reed:
Persoonlijk vlaggetje op de auto van paus Benedictus XVI
(foto: Benedetto, 2008)
(foto: Benedetto, 2008)
De HUISHOUDING van BENEDICTUS XVI
De pauselijke huishouding wordt van oudsher ook wel aangeduid met de term pauselijke familia en omvat de naaste medewerkers van de Paus. Onder paus Benedictus XVI dienden de volgende mensen (met tussen haakjes hun ambtstijd):
Privé-Secretaris: Mgr. Georg Gänswein (2003/2005-2013)
Assistent-secretaris: Mgr. Mieczyslaw Mokrzycki (2005-2007), Alfred Xuereb (2007-2013)
Paus Benedictus XVI en zijn secretarissen
Alfred Xuereb en Georg Gänswein
(foto: OR/CPP/CIRIC, 2010)
Alfred Xuereb en Georg Gänswein
(foto: OR/CPP/CIRIC, 2010)
Prefect van de Huishouding: Mgr. James M. Harvey (2005-2012), Mgr. Georg Gänswein (2012-2013)
Huishoudelijk personeel: Vier Italiaanse vrouwen van de lekenorganisatie Memores Domini, onder leiding van de Duitse Ingrid Stampa (1991/2005-2012)
Kamerdienaar: Angelo Gugel (2005-2006), Paolo Gabriele (2006-2012), Sandro Mariotti (2012-2013)
Paus Benedictus XVI en zijn kamerdienaar Paolo Gabriele,
die in 2012 werd veroordeeld omdat hij vertrouwelijke
documenten naar de pers had gelekt
(foto: Luca Bruno/AP)
die in 2012 werd veroordeeld omdat hij vertrouwelijke
documenten naar de pers had gelekt
(foto: Luca Bruno/AP)
Pauselijk Ceremoniemeester: Mgr. Piero Marini (2005-2007), Guido Marini (2007-2013)
Paus Benedictus XVI en zijn ceremoniemeester Piero Marini
Theoloog van het Pauselijk Huis: Georges Cottier OP (2005), Wojciech Giertych OP (2005-2013)
Predikant van het Pauselijk Huis: Fr. Raniero Cantalamessa, OFMCap (2005-2013)
Pauselijk Lijfarts: Dr. Renato Buzzonetti (2005-2009), Dr. Patrizio Polisca (2009-2013)
Persvoorlichter: Dr. Joaquín Navarro-Valls (2005-2006), Federico Lombardi SJ (2006-2013)
Pauselijk fotograaf: Arturo Mari (2005-2007)
Organisator van de Pauselijke reizen: Renato Boccardo (2005), Alberto Gasbarri (2005-2013)
MIJLPALEN van BENEDICTUS XVI
Mijlpalen uit het Pontificaat van paus Benedictus XVI:
2005:
- 18-21 augustus: Deelname aan de Wereldjongerendagen in Keulen.
- 25 december: Ondertekening van de encycliek Deus Caritas Est over de christelijke liefde.
2006:
- 25-28 mei: Staatsbezoek aan Polen, met onder meer een bezoek aan voormalig concentratiekamp Auschwitz.
- 9-14 september: Reis naar Beieren, waar Benedictus XVI tijdens een lezing aan de universiteit van Regensburg ophef veroorzaakt met een citaat over de Islam.
- 28 november-1 december: Reis naar Turkije, met onder meer een ontmoeting met patriarch Bartholomeus I van Constantinopel.
2007:
- 9-14 mei: Reis naar Brazilië ter gelegenheid van de opening van de Latijnsamerikaanse bisschoppenconferentie CELAM, waar 176 prelaten aan deelnemen.
- 7-9 september: Staatsbezoek aan Oostenrijk ter gelegenheid van de 850e verjaardag van het Mariabedevaartsoord Mariazell.
- 30 november: Ondertekening van de encycliek Spe Salvi over de christelijke hoop.
2008:
- 15-20 april: Reis naar de Verenigde Staten met onder meer een ontvangst door president George W. Bush en een bezoek aan Ground Zero in New York.
- 13-21 juli: Deelname aan de Wereldjongerendagen in Sydney.
- 12-15 september: Reis naar Frankrijk, ter gelegenheid van de 150e verjaardag van de Mariaverschijning in Lourdes.
2009:
- 17-23 maart: Reis naar de Afrikaanse landen Kameroen en Angola.
- 8-15 mei: Reis naar het Midden-Oosten, waarbij Benedictus XVI Jordanië, Israël en de Westelijke Jordaanoever bezoekt en als eerste Paus de Rotskoepelmoskee op de Tempelberg betreedt.
- 29 juni: Ondertekening van de encycliek Caritas in Veritate over de integrale ontwikkeling van de mens in liefde en waarheid.
- 26-28 september: Reis naar Tsjechië.
2010:
- 11-14 mei: Reis naar het Mariabedevaartsoord Fatima.
- 4-6 juni: Reis naar Cyprus, waar Benedictus XVI ontvangen wordt door de orthodoxe aartsbisschop.
- 16-19 september: Staatsbezoek aan het Verenigd Koninkrijk, waarbij Benedictus XVI als eerste Paus sinds 1534 een ontmoeting met de Britse monarch heeft.
- 6-7 november: Reis naar Spanje met een pelgrimsbezoek aan Santiago de Compostela en de inwijding van de Sagrada Familia in Barcelona.
2011:
- 1 mei: Zaligverklaring van zijn voorganger, paus Johannes Paulus II.
- 18-21 augustus: Deelname aan de Wereldjongerendagen in Madrid.
- 22-25 september: Reis naar zijn geboorteland Duitsland, met onder meer openluchtvieringen in Berlijn, Erfurt en Freiburg.
2012:
- 23-29 maart: Reis naar Mexico en Cuba, waar Benedictus XVI een ontmoeting heeft met Fidel Castro.
- 1-3 juni: Deelname aan de Wereldgezinsdagen in Milaan.
2013:
- 11 februari: Benedictus XVI maakt bekend dat hij op 28 februari zijn functie als bisschop van Rome zal neerleggen.
Meer over het pontificaat van paus Benedictus XVI:
Wikipedia: Nederlands - Deutsch - English - Français
Wikipedia: Nederlands - Deutsch - English - Français
CIJFERS & RECORDS van BENEDICTUS XVI
Paus Benedictus XVI was:
- De eerste Paus die een televisie-interview heeft gegeven, namelijk in 2005 ter gelegenheid van de pauskeuze van zijn voorganger Johannes Paulus II in 1978;
- Met 78 jaar de oudst gekozen Paus sinds Clemens XII Corsini (1730-1740);
- Met 4 stemronden de snelst gekozen Paus sinds Pius XII (1938-1958);
- De eerste Paus uit Duitsland sinds Victor II (1055-1057) en de zevende Duitse Paus in de geschiedenis van de Kerk;
- Met 27 jaren de Paus die het langst kardinaal is geweest sinds Benedictus XIII Orsini (1724-1730);
- De eerste tot Paus gekozen Deken van het College van Kardinalen sinds Paulus IV Carafa (1555-1559);
- Vermoedelijk de eerste tot Paus gekozen Prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer sinds de oprichting daarvan in 1542;
- De eerste Paus die gebruik maakt van sociale media zoals Twitter;
- De eerste Paus sinds 1415 die uit zijn ambt is teruggetreden.
Het OEUVRE van BENEDICTUS XVI
Reeds voor zijn keuze tot Paus heeft, de toen nog kardinaal, Joseph Ratzinger vele boeken en artikelen geschreven. De belangijkste daarvan zijn ook in het Nederlands vertaald, waaronder:
De geest van de liturgie (2000)
Dit boek is, onder de titel Die Geist der Liturgie in het Duits verschenen in het jaar 2000 en in 2006 in het Nederlands vertaald en uitgegeven door de Vereniging voor Latijnse Liturgie.
In dit boek gaat kardinaal Ratzinger diep en alomvattend in op de geest, het wezen en de context van de katholieke liturgie. Deze wordt gezien in zijn kosmische dimensie en worden de nauwe banden met de Joodse eredienst benadrukt, alsmede de plaats ervan temidden van religieuze rituelen uit andere religies. Ook wordt ingegaan op de veranderingen van na het Tweede Vaticaans Concilie en op de diverse aspecten en elementen van de liturgie.
De kern van ons geloof (1968/2006)
Dit boek is, onder de titel Einführung in das Christentum oorspronkelijk in het Duits uitgegeven in 1968 en opnieuw uitgebracht in 2002. In 2006 werd het ook in het Nederlands vertaald en uitgegeven door uitgeverij Lannoo. Van de Duitse heruitgave zijn meer dan 250.000 exemplaren verkocht.
In dit boek beschrijft Ratzinger de essentie van het Christendom en gaat hij in op de vraag hoe het in onze tijd nog mogelijk is om te geloven. Hij doet dit volgens de geloofsbelijdenis van de apostelen en besteedt bij de uitwerking ook aandacht aan de recente ontwikkelingen op vlak van exegese, theologie en wetenschap.
Na zijn pauskeuze zijn van Benedictus XVI de volgende boeken verschenen:
De revolutie van God (2005)
Reeds een half jaar na het begin van zijn pontificaat verscheen op 11 oktober 2005 het eerste boek van paus Benedictus XVI onder de titel La rivoluzione di Dio. Hierin zijn de toespraken gebundeld die hij in augustus tijdens de WereldJongerenDagen in Keulen heeft gehouden.
Dit boek is in het Italiaans in een oplage van 350.000 exemplaren uitgebracht en zal ook in diverse andere talen worden vertaald.
Jezus van Nazareth, deel I (2007)
Dit boek is in 2007 gepubliceerd in het Italiaans onder de titel Gesù di Nazaret en in juni van dat jaar ook in het Nederlands vertaald en uitgegeven bij de Belgische uitgeverij Lannoo.
De ondertitel van dit boek luidt "Van de doop in de Jordaan tot de Gedaanteverandering" en geeft aan dat het bedoeld is als een eerste deel van een tweeluik. Benedictus XVI heeft verklaard dat dit boek niet leerstellig bedoeld is, maar vooral een uitdrukking is van een persoonlijke zoektocht naar het gelaat van de Heer.
Centraal staat het geloofsartikel dat Jezus de Zoon van God is en dat de basis van het christelijke geloof is. Bij zijn visie op Jezus Christus betrekt Benedictus XVI de joodse traditie, het hellenisme en de westerse theologie en filosofie met daarin uiteenlopende personen als Karl Marx, Franciscus van Assisi en Martin Heidegger.
Jezus van Nazareth, deel II (2011)
Als vervolg op het boek Jezus van Nazareth uit 2007 verscheen in 2011 deel twee. De Nederlandse vertaling is uitgegeven bij uitgeverij Lannoo.
Deze Jezusstudie wordt als een van de meest persoonlijke boeken van de huidige paus beschouwd. Voor gelovigen is Jezus van Nazareth de zoon van God, voor anderen is hij enkel een profeet. In dit boek verdedigt Benedictus XVI met kracht de stelling dat de 'ware historische Jezus' en de 'Christus van het geloof' identiek zijn.
Jezus van Nazareth, proloog (2012)
In 2012 verscheen het derde en laatste deel van de trilogie over Jezus van Nazareth, opmerkelijk genoeg niet met een afsluitend deel, maar met een als proloog bedoelde inleiding over de kinderjaren van Jezus. Ook dit boek verscheen weer in Nederlandse vertaling bij uitgeverij Lannoo.
VIDEO'S over BENEDICTUS XVI
Hieronder volgen enkele videofragmenten die op YouTube over paus Benedictus XVI te vinden zijn:
De aankondiging van de nieuw gekozen paus Benedictus XVI op 19 april 2005
De inauguratie van paus Benedictus XVI op 24 april 2005
Een dag uit het leven van paus Benedictus XVI
Paus Benedictus XVI verlaat het Vaticaan na zijn aftreden op 28 februari 2013
Benedictus XVI ontmoet voor het eerst zijn opvolger
Franciscus in Castel Gandolfo op 23 maaart 2013
Franciscus in Castel Gandolfo op 23 maaart 2013
Zie ook het Youtube-kanaal van het Vaticaan: www.youtube.com/vatican
LINKS over BENEDICTUS XVI
Officiële Homepage: English - Deutsch - Français
Interactief: www.pope2you.net
Twitter-kanaal: @Pontifex
Wikipedia: Nederlands - Deutsch - English - Français
Fanclubs:
www.ratzingerfanclub.com
Zeer uitgebreid Pope Benedict XVI Forum
Special van Aciprensa: Benedicto XVI
Special van EWTN: Pope Benedict XVI
Russische website: www.benediktxvi.ru
De geboorteplaats van paus Benedictus XVI: www.markt-marktl.de
Zijn zetel van 1977-1982: www.erzbistum-muenchen.de