VIEREN
Liturgie
Sacramenten
Manifestaties
Terug naar de beginpagina
      De ROOMS-
KATHOLIEKE KERK

Het Pausschap
- Organen
- Attributen
- Gunstbewijzen
De Heilige Stoel
- Romeinse Curie
- Diplomatie
Paus Franciscus
- Eerdere pausen
- Sede Vacante
Bisdom Rome
Vaticaanstad
Kerkorganisatie
- Collegiale organen
Religieuze
gemeenschappen

Lekenorganisaties

     De Oosterse
Katholieke Kerken


Gastenboek
Over deze site
Links
Home > Lekenorganisaties > Nieuwe bewegingen

Nieuwe bewegingen
In de nieuwe bewegingen organiseren gelovigen zich
in de geest van het Tweede Vaticaans Concilie


Jaarlijkse bijeenkomst van Comunione e Liberazione
Jaarlijkse bijeenkomst van Comunione e Liberazione
in de Italiaanse badplaats Rimini in 2014

Home > Lekenorganisaties > Nieuwe bewegingen - naar boven
INLEIDING


De nieuwe bewegingen zijn organisaties van katholieke lekengelovigen die na (of al eerder in de geest van) het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) zijn opgericht.

In strikte zin wordt de term nieuwe bewegingen gebruikt voor alleen de spirituele bewegingen plus de religieuze gemeenschappen die na het Concilie ontstaan zijn.


Gemeenschappelijke kenmerken

De belangrijkste kenmerken van de nieuwe bewegingen zijn:

- In de geest van de openheid die het Tweede Vaticaans concilie wilde bewerkstelligen, hebben de meeste van deze organisaties een vrij en open karakter. Er wordt meer vanuit het geloof, dan óver het geloof gesproken en er is veel ruimte voor de werking van de Heilige Geest (charisma).

- De structuur is minder strak dan bij de broederschappen en verenigingen het geval was en deze valt meestal ook niet samen met de kerkelijke hiërarchie. Meerdere bewegingen staan ook open voor protestanten of zijn oecumenisch van opzet.

- Het lidmaatschap van de nieuwe bewegingen is vaak minder formeel geregeld of ontbreekt soms zelfs geheel. In zo'n geval worden bijvoorbeeld alleen activiteiten georganiseerd waar iedere belangstellende aan kan deelnemen.


Kerkelijke erkenning

Om de relatief ongebonden nieuwe bewegingen en hun aangelegenheden te coördineren, in goede banen te leiden en waar nodig bij te sturen, richtte paus Paulus VI in 1967 de Pauselijke Raad voor de Leken op.

Vervolgens zijn in de apostolische exhortatie Christifideles Laïci uit 1988 enkele criteria opgesteld waaraan de lekenbewegingen moeten voldoen willen zij voor kerkelijke erkenning in aanmerking komen. Het betreft de volgende punten:

* De roeping tot heiligheid van elke gelovige moet centraal staan (geestelijke groei)
* Het katholieke geloof moet daadwerkelijk beleden worden (verkondiging en catechese)
* Er moet getuigenis zijn van een hechte gemeenschap in verbondenheid met de wereldkerk
* Er moet worden deelgenomen aan de evangelisatie en de missie van de Kerk
* Er moet inzet zijn voor aanwezigheid in de maatschappij (sociale leer van de Kerk, diaconie)

Bewegingen en organisaties die aan deze criteria voldoen kunnen vervolgens alszodanig worden erkend door de Pauselijke Raad voor de Leken. In 2016 droeg paus Franciscus de taken en bevoegdheden van deze raad over aan het nieuwe Dicasterie voor Leken, Gezin en Leven.

De internetcommunities vallen, voor zover deze niet aan concrete bewegingen verbonden zijn, niet onder deze richtlijnen.


Links en bronnen
- Het KASKI-rapport over nieuwe bewegingen (pdf, 2005) NL
- Wikipedia: Neue Geistliche Bewegung DE

Home > Lekenorganisaties > Nieuwe bewegingen - naar boven
ALGEMENE BEWEGINGEN


De algemene nieuwe bewegingen houden zich niet met een specifiek aspect van kerk en geloof bezig, maar richten zich op algemene en/of actuele vraagstukken. De vernieuwingen van het Tweede Vaticaans Concilie riepen echter ook weerstand op die zich uitte in de vorming van traditionalistische bewegingen.

De belangrijkste algemene bewegingen zijn (in geografische en chronologische volgorde):


In Nederland:

Mariënburgvereniging
- Vereniging van kritische katholieken die vorm willen geven aan eigentijdse geloofsbeleving.
- Opgericht in 1983 naar aanleiding van de oproep "Getuigen van de geest die in ons leeft" uit 1981. De eerste bijeenkomsten vonden plaats in het klooster Mariënburg bij Den Bosch, waar ook de naam aan ontleend is.
- Van de oorspronkelijke 6000 leden waren er in 2013 nog maar ruim 1400 over.
- Wikipedia: Mariënburgvereniging NL
- Homepage: www.marienburgvereniging.nl NL


Acht Meibeweging (AMB)
- Platform van progressief-katholieke verenigingen en organisaties.
- In aanloop naar het bezoek van paus Johannes Paulus II aan Nederland vond op 8 mei 1985 op het Malieveld in Den Haag een manifestatie plaats van progressieve katholieken die zich nadien verenigden in de Acht Meibeweging. Deze organiseerde sindsdien elk jaar een landelijke manifestatie. In november 2003 werd de organisatie opgeheven.
- Wikipedia: Acht Meibeweging NL
- Website in de geest van de Acht Meibeweging: www.rk-kerkplein.org NL


Manifestatie van de Acht Meibeweging in 1986 in Den Bosch
Manifestatie van de Acht Meibeweging in 1986 in Den Bosch
(foto: ANP, inkleuring via MyHeritage/DeOldify)


Contact Rooms-Katholieken (CRK)
- Opgericht in 1986 als reactie op de progressieve Acht Mei Beweging.
- Organisatie voor het in contact brengen van katholieken en het vanuit een katholiek standpunt leveren van een bijdrage aan het maatschappelijk debat. In de jaren '80 en '90 werd jaarlijks een landelijke bijeenkomst georganiseerd onder de naam CRK-dag.
- Wikipedia: Contact Rooms-Katholieken NL
- Homepage: www.crk.nl NL


Civitas Christiana
- Opgericht in 2014 in de Heilig Landstichting als onderdeel van het internationale Tradition, Family, and Property (TFP)-netwerk.
- Doelstelling is het behoud van de christelijke tradities, het gezin en de vrijheid van Nederland, dit door het bestrijden van multiculturalisme, genderideologie en de cultuur van de dood.
- Nam in 2018 de pro-life-activiteiten van de stichting Stirezo over.
- Homepage: www.civitaschristiana.nl NL


Internationaal:

Comunione e Liberazione (CL)
- Opgericht in 1954 in Milaan door fr. Luigi Giussani.
- Doelstelling is het verspreiden van christelijke waarden in alle gebieden van het leven. Hoogtepunt is de jaarlijkse Meeting in de Italiaanse badplaats Rimini.
- Wereldwijd in 70 landen actief.
- Met kerkelijke goedkeuring van de Pauselijke Raad voor de Leken.
- Wikipedia: Gemeenschap en Bevrijding NL
- Internationale homepage: www.clonline.org GB IT SP


Tradition, Family, and Property (TFP)
- Opgericht in 1960 in Brazilië door prof. Plinio Corrêa de Oliveira, waarna in meer dan 25 andere landen afdelingen werden opgericht, in Nederland onder de naam Civitas Christiana.
- Aanvankelijk gericht tegen communisme en socialisme, later dermate traditionalistisch dat de Braziliaanse bisschoppen de organisatie in 1985 als sektarisch veroordeelden.*
- Na het overlijden van Corrêa de Oliveira in 1995 implodeerde de Braziliaanse tak en werd het gedachtegoed voortgezet door de Herauten van het Evangelie.
- Wikipedia: English GB - Deutsch DE
- Homepage: www.pliniocorreadeoliveira.info PT SP IT GB DE FR


Tradition, Family, and Property in processie
Leden van de Amerikaanse afdeling van Tradition, Family,
and Property in een processie met O.L.Vrouw van Fatima
(foto via newera.news)


Comunità di Gesù
- Opgericht in 1983 in Bari door Matteo Calisi.
- Een charismatische gemeenschap gericht op evangelisatie en verzoening.
- Homepage: www.comunitadigesu.org IT


We are Church/Wir sind Kirche
- In 1995 ontstaan uit een Oostenrijkse petitie-actie, waarna in 1996 een internationale beweging werd opgericht die inmiddels in meer dan 40 landen actief is.
- Wikipedia: Wir sind Kirche DE
- Internationale homepage: www.we-are-church.org US
- Duitse homepage: www.wir-sind-kirche.de DE


Stand van Wir Sind Kirche
Stand van Wir Sind Kirche op de Kirchentag in Dortmund, 2019
(foto: twitter.com/wirsindkirche_)


Home > Lekenorganisaties > Nieuwe bewegingen - naar boven
SPIRITUELE BEWEGINGEN


Spirituele bewegingen zijn gericht op geestelijke verheffing en spirituele verdieping. De belangrijkste zijn (in chronologische volgorde):


Focolare (Werk van Maria)
- Opgericht in 1943 in Trente door Chiara Lubich.
- Gericht op universele broederschap en wereldwijd aanwezig in 182 landen met ca. 2 miljoen sympathisanten.
- Met kerkelijke goedkeuring van de Pauselijke Raad voor de Leken.
- Wikipedia: Focolarebeweging NL
- Internationale homepage: www.focolare.org IT GB SP FR PT
- Nederlandse homepage: www.focolare.nl NL
- Belgische homepage: www.focolare.be


Regnum Christi
- Opgericht in 1959 door pater Marcial Maciel LC.
- Doelstelling is de bevordering van de liefde voor Christus, voor Maria, voor de zielen, voor de Kerk en voor de Paus. Telde in 2017 ca. 21.500 leden in ruim 30 landen.
- Erkend door de Pauselijke Raad voor de Leken. In 2014 grondig gereorganiseerd nadat misbruik door de inmiddels overleden pater Maciel aan het licht was gekomen.
- Wikipedia: Regnum Christi GB
- Internationale homepage: www.regnumchristi.org SP GB IT FR DE


Vrouwe van Alle Volkeren
- Ontstaan vanuit de Mariaverschijningen die de Amsterdamse Ida Peerdeman van 1945-1959 zou hebben gehad. De verering van Maria als de Vrouwe van alle Volkeren is in 1996 goedgekeurd door de bisschop van Haarlem, maar niet door de Heilige Stoel.
- Sinds 1997 is er een jaarlijkse Internationale Gebedsdag in Amsterdam.
- Officiële website: www.devrouwevanallevolkeren.nl NL GB DE
- Particuliere website: www.de-vrouwe.net NL GB DE IT SP FR


Katholieke Charismatische Vernieuwing (KCV)
- Opgericht in 1967 in de Verenigde Staten.
- Doelstelling is het streven naar openheid voor de Heilige Geest om innerlijke genezing, verzoening en vergeving te bewerkstelligen.
- Met kerkelijke goedkeuring van de Pauselijke Raad voor de Leken.
- Wikipedia: Katholieke charismatische vernieuwing NL
- Internationale homepage: www.iccrs.org GB SP IT PT FR DE
- Nederlandse homepage: www.kcv-net.nl NL


Gemeenschap voor Christelijk Leven (GCL)
- Lekengemeenschappen verbonden met de Jezuïeten, aanvankelijk bekend als Mariacongregaties, maar na het Tweede Vaticaans Concilie heropgericht onder de naam Gemeenschap voor Christelijk Leven.
- Wereldwijd vertegenwoordig in ruim 60 landen.
- De lokale gemeenschappen omvatten mannen en vrouwen, jong en oud, die Jezus Christus van meer dichtbij willen volgen en die willen meewerken aan de opbouw van zijn Koninkrijk, gebaseerd op de Geestelijke Oefeningen van de heilige Ignatius van Loyola.
- Nederlandse homepage: gclnederland.org NL
- Vlaamse homepage: gclvlaanderen.be BE


Gemeenschap Emmanuel
- Ontstaan in 1976 in Parijs vanuit een charismatische gebedsgroep onder leiding van Pierre Goursat en Martine Catta.
- Centraal staat een spiritualiteit van aanbidding, compassie en evangelisatie met een sterke nadruk op de werken van de Heilige Geest.
- Wereldwijd verspreid in ruim 40 landen met ruim 6000 leden, waaronder ca. 240 priesters en 100 seminaristen. Geestelijk centrum is het Franse stadje Paray-le-Monial.
- Met kerkelijke goedkeuring van de Pauselijke Raad voor de Leken.
- Wikipedia: Gemeenschap Emmanuel NL
- Internationale homepage: www.emmanuel.info FR GB
- Nederlandse homepage: www.emmanuelnederland.nl NL


Home > Lekenorganisaties > Nieuwe bewegingen - naar boven
CATECHESEBEWEGINGEN


Catechesebewegingen zijn speciaal gericht op geloofsonderricht en geloofsverdieping. De belangrijkste zijn (in chronologische volgorde):


Cursillo
- Begonnen in 1944 op het Spaanse eiland Mallorca en sinds 1984 ook beschikbaar in Nederland.
- Een driedaagse cursus in het Christen-zijn, gegeven door geestelijken en lekengelovigen.
- Met kerkelijke goedkeuring van de Pauselijke Raad voor de Leken.
- Nederlandse homepage: www.cursillo.nl NL


Marriage Encounter (ME)
- Ontstaan in 1952 in Spanje, toen pater Gabriel Calvo conferenties voor gehuwden begon te organiseren.
- Organiseert weekendbijeenkomsten om te komen tot een diepere ontmoeting in een huwelijk of een gemeenschapsverband.
- Met kerkelijke goedkeuring van de Pauselijke Raad voor de Leken.
- Internationale homepage: www.wwme.org US SP
- Nederlandse homepage: www.marriageencounter.nl NL


Neocatechumenaat (De Weg)
- Opgericht in 1964 in Madrid door Kiko Argüello en Carmen Hernandez.
- Een weg tot herontdekking van het christelijk geloof, gebaseerd op de catechumene uit de Vroege Kerk.
- Wereldwijd verspreid met ca. 40.000 communiteiten en ca. 1 miljoen leden. Daarnaast heeft het Neocatechumenaat de leiding over ruim 100 seminaries onder de naam Redemptoris Mater.
- Met kerkelijke goedkeuring van de Pauselijke Raad voor de Leken.
- Wikipedia: Neocatechumenaat NL
- Internat. homepage: www.camminoneocatecumenale.it IT GB SP FR DE


Home > Lekenorganisaties > Nieuwe bewegingen - naar boven
PRO-LIFEBEWEGINGEN


Pro-Lifebewegingen zijn gericht op bescherming van het leven, met name door de bestrijding van abortus en euthanasie. Enkele voorbeelden zijn:


Stichting Recht Zonder Onderscheid (Stirezo)
- Opgericht in 1973 door pater Jan Koopman SSS (1920-1997).
- Organiseerde soms opzienbarende anti-abortusdemonstraties onder meer bij abortusklinieken en bij de Tweede Kamer.
- In 2018 werden de activiteiten overgenomen door de stichting Civitas Christiana.
- Homepage: www.stirezo.nl NL


Pater Koopman tijdens een anti-abortusdemonstratie
Pater Koopman tijdens een anti-abortusdemonstratie
op het Binnenhof in Den Haag
(foto via stirezo.nl)


American Life League (ALL)
- Opgericht in 1979 door Judie Brown en 9 andere pro-life-activisten uit het National Right to Life Committee.
- Bestrijdt elke vorm van abortus en contraceptie en voert dienovereenkomstige acties, wat tot kritiek van andere katholieke organisaties leidde.
- Homepage: www.all.org US


Home > Lekenorganisaties > Nieuwe bewegingen - naar boven
VREDESBEWEGINGEN


Vanuit de bijbelse en evangelische boodschap zetten vredesbewegingen zich in voor de vrede en het voorkomen van oorlogen en conflicten. De belangrijkste zijn:


Pax Christi
- Internationale beweging voor vrede, verzoening en mensenrechten.
- Ontstaan tijdens de Tweede Wereldoorlog als een initiatief van Franse burgers die Duitsland en Frankrijk met elkaar wilden verzoenen.
- Wereldwijd aanwezig in 50 landen met ca. 60.000 leden.
- Internationale homepage: www.paxchristi.net GB FR SP
- Nederlandse homepage: www.paxchristi.nl NL


Sant’Egidio (Sint Egidiusgemeenschap)
- Opgericht in Rome in 1968 door Andrea Riccardi.
- Actief in 25 landen met ca. 50.000 leden.
- Lokaal komen de leden samen voor gebed en het aangaan van vriendschap met de armen. Op wereldschaal zet Sant’ Egidio zich in voor de dialoog tussen godsdiensten en de vreedzame oplossing van conflicten.
- Met kerkelijke goedkeuring van de Pauselijke Raad voor de Leken.
- Internationale homepage: www.santegidio.org IT SP DE GB FR NL PT
- Benelux homepage: www.santegidio.be NL FR


Home > Lekenorganisaties > Nieuwe bewegingen - naar boven
LHBT-BEWEGINGEN


LHBT-bewegingen willen binnen de Kerk een plaats geven aan lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders (LHBT-ers). De belangrijkste zijn:


Dignity Nederland
- Opgericht in 1987 door jhr. Floris Michiels van Kessenich met als doel de emancipatie en integratie van homoseksuele mensen in de Katholieke Kerk.
- De stichting organiseerde maandelijkse (eucharistie)vieringen in Amsterdam, die in maart 2013 wegens afnemende animo gestaakt werden.
- Vroegere homepage: www.dignitynederland.nl NL
- Artikel op LKP-web.nl NL


Ökumenische Arbeitsgruppe Homosexuelle und Kirche (HuK)
- Opgericht in 1977 naar aanleiding van de Deutscher Evangelischer Kirchentag en later ook aanwezig op de Duitse Katholiekendagen, aanvankelijk heimelijk en op eigen initiatief, sinds 2014 als normale deelnemer.
- Doelstelling is het beëindigen van de discriminatie van LHBT-ers in de Kerk en het vormen van een brug tussen de homocultuur en de kerkelijke wereld.
- Wikipedia: Ökumenische Arbeitsgruppe Homosexuelle und Kirche DE
- Homepage: HuK.org DE


Quest
- Opgericht in 1973 voor de pastorale ondersteuning van LHBT-katholieken in het Verenigd Koninkrijk. Tot de doelstellingen behoort onder andere het realiseren van de acceptatie van homoseksuele relaties binnen de Katholieke Kerk.
- Quest was sinds 1992 een erkende katholieke organisatie, maar dit werd in 1999 ingetrokken. In 2017 was de organisatie weer welkom in het aartsbisdom Westminster.*
- Homepage: www.questlgbti.uk GB


DignityUSA
- Opgericht in 1969 in San Diego door pater Pat Nidorf OSA, eerst als hulpverlening, later als ondersteuning voor homoseksuele katholieken en hun vrienden en familie.
- Tegenwoordig richt Dignity zich op LHBT-katholieken en zijn er afdelingen verspreid over de Verenigde Staten. Onder andere worden er regionale en landelijke conferenties georganiseerd.
- Homepage: www.dignityusa.org US


Home > Lekenorganisaties > Nieuwe bewegingen - naar boven
JONGERENBEWEGINGEN


Lokale, landelijke en mondiale bewegingen waarin uiteenlopende activiteiten voor en door katholieke jongeren plaatsvinden. De belangrijkste zijn:


In Nederland:

Jongerenkerk Venlo
- Een gemeenschap van ouderen, jongeren en kinderen die hun eigen vieringen voorbereiden en vormgeven.
- Opgericht in 1965, naar aanleiding van de jaarlijkse vastenconferenties die kapelaan Leo Brueren voor jongeren uit Venlo en Blerick organiseerde.
- Omvat ca. 350 personen uit Venlo en omgeving.
- Homepage: www.jkvenlo.nl NL


Werkgroep Katholieke Jongeren (WKJ)
- Een plaats binnen de Kerk waar activiteiten ontplooid worden voor en door jongeren van 12 tot 16 jaar. Organiseert een jaarlijks zomerkamp en geeft het tijdschrift Omega uit.
- Opgericht in 1978 naar aanleiding van een landelijke jongerendag in muziekcentrum Tivoli in Utrecht, waar ruim 400 jongeren op af kwamen.
- Met kerkelijke goedkeuring van de Pauselijke Raad voor de Leken.
- Homepage: www.wkj.nl NL


Teenertime
- Een eigentijdse, onafhankelijke, creatieve en katholieke beweging voor tieners van 12 t/m 16 jaar.
- Opgericht in 1995 als tienergroep in Beverwijk, waarna het concept navolging kreeg in vele andere parochies.
- Homepage: www.teenertime.nl NL


Internationaal:

Life Teen
- Internationale katholieke jongerenbeweging die jongeren wil helpen dichter bij Christus te komen.
- Begonnen in 1985 als jongerengroep onder leiding van pastoor Dale Fushek in Mesa, Arizona, USA.
- Wereldwijd ruim 120.000 deelnemers, verspreid over meer dan 1000 parochies in 20 landen.
- Internationale homepage: www.lifeteen.com US
- Nederlandse homepage: www.lifeteen.nl NL


Youth 2000
- Internationale katholieke jeugdbeweging, opgericht naar aanleiding van de Wereldjongerendagen in Santiago de Compostela in 1990.
- Duitse homepage: www.jugend2000.org DE
- Franse homepage: www.jeunesse2000.org FR
- Amerikaanse homepage: www.youth2000usa.org US


Home > Lekenorganisaties > Nieuwe bewegingen - naar boven
INTERNETCOMMUNITIES


In het verlengde van de nieuwe bewegingen liggen de internetcommunities. Deze bestaan alleen uit een website of -pagina met bijdragen en/of profielen van leden, eventueel aangevuld met interactieve mogelijkheden zoals een discussieforum of een chatfunctie.

De deelnemers kennen elkaar soms van bijeenkomsten zoals de Wereldjongerendagen of zij organiseren eigen bijeenkomsten. Het aantal deelnemers kan uiteenlopen van enkelen tot meer dan duizend. Voor sommige groepen is inschrijving vereist, andere zijn openbaar.

Voor deze internetcommunities geldt dat zij, overeenkomstig de snelheid en vluchtigheid van het internet, in alle opzichten heel divers zijn. Sommige bestaan al wat langer en hebben veel te bieden, andere verdwijnen even snel als dat zij opkwamen.

Voorbeelden van katholieke internetcommunities zijn (in chronologische volgorde):


MSN-groepen
- Internetcommunities die gebruik maken van de mogelijkheden die daartoe worden aangeboden door het MicroSoft Network.
- Overzicht van Catholic Groups US
- Nederlandse groep: Katholiek van jong tot oud NL
- Engelstalige groep: Catholic US


Yahoo!-groepen
- Internetcommunities die gebruik maken van de mogelijkheden die daartoe worden aangeboden door Yahoo!
- Overzicht van Catholic Groups US


MySpace
- Internetcommunities waar mensen hun teksten, muziek, foto's en video's kunnen delen met anderen.
- Overzicht met vele katholieke spaces.


Jong Katholiek
- Voortgekomen uit de Nederlandse organisatie voor deelname aan de Wereldjongerendagen 2005 in Keulen.
- Website: www.jongkatholiek.nl NL


R.K. Platform 30+
- Doorgeefluik voor activiteiten voor katholieken in de leeftijd van 28 t/m 45 jaar, waarin plaats is voor ontmoeting, bezinning en ontspanning.
- Website: www.platform30plus.ontheweb.nl NL


JeePeeTwo
- Katholieke jeugd- en jongerencommunity in de geest van paus Johannes Paulus II.
- Website: www.jeepeetwo.nl NL


Facebook-pagina's

Als nieuwste vorm van internetcommunities fungeren pagina's op Facebook. Dat is sinds 2007 de grootste sociale netwerksite ter wereld geworden, waarop dus uiteraard ook talloze katholieken actief zijn.

Voor de meest uiteenlopende katholieke organisaties en onderwerpen zijn er aparte pagina's aangemaakt. Wie lid van Facebook is, kan deze eenvoudig via de interne zoekfunctie opzoeken.


Home > Lekenorganisaties > Nieuwe bewegingen - naar boven




Katholiek.org © april 2005 / januari 2021