Privé-secretaris: Fr. Gonzalo Aemilius (sinds 2020)

Assistent-secretaris: Fr. Fabio Salerno (sinds 2020)


De privé-secretaris en diens assistent assisteren de Paus bij alle zaken van administratieve of praktische aard, zowel betreffende de officiële taken van de Paus, als ook diens private aangelegenheden. Formeel kregen pauselijke privé-secretarissen de rang van adjunct-prefect van de Pauselijke Huishouding.




Taken en invloed

Voor de functie van privé-secretaris bestaat geen vaste taakomschrijving: de inhoud van deze functie is sterk afhankelijk van welke invulling de betreffende Paus en zijn medewerkers er zelf aan geven.

Paus Pius XII had nog geen persoonlijke secretaris, hij liet, net als zijn voorgangers, de secretariële werkzaamheden uitvoeren door het Staatssecretariaat, dat daarvoor een Bureau van de Privé-secretaris van Z.H. op de derde verdieping van het Apostolisch Paleis had.*

Onder zijn opvolgers hadden de secretarissen soms vrij veel invloed, dit gold bijvoorbeeld voor Mgr. Stanislaw Dziwisz, de privé-secretaris van paus Johannes Paulus II. Ook aan Mgr. Georg Gänswein, de secretaris van paus Benedictus XVI werd veel invloed toegedicht.

Paus Franciscus lijkt te willen voorkomen dat zijn privé-secretaris als een soort poortwachter fungeert en houdt daarom zijn eigen agenda bij en houdt zijn secretarissen niet veel langer in functie dan de vijf jaar die voor andere curiemedewerkers geldt.

In 2014 benoemde paus Franciscus de koptisch-katholieke priester Mgr. Yoannis Lahzi Gaid tot assistent-secretaris, de eerste keer dat een geestelijke uit de Oosterse Katholieke Kerken deze functie bekleedde.

Een andere bijzonderheid is dat secretarissen van paus Franciscus naast hun secretariële taken ook nog in deeltijd bij onderdelen van de Curie werkzaam bleven.*




Na het overlijden van de Paus die zij dienden kregen de privé-secretarissen uiteenlopende functies: Loris Capovilla, de secretaris van Johannes XXIII, werd eerst aartsbisschop van Chieti en vervolgens pauselijk delegaat voor het Italiaanse Mariaheiligdom Loreto.

In die laatste functie werd Capovilla opgevolgd door Pasquale Macchi, de secretaris van paus Paulus VI. Stanislaw Dziwisz werd na het overlijden van paus Johannes Paulus II benoemd tot aartsbisschop van Krakau.

Prefect: Mgr. Georg Gänswein (2012-2020)

Theoloog: Wojciech Giertych OP (sinds 2005)

Predikant: Fr. Raniero Cantalamessa OFMCap (sinds 1980)


De Prefectuur van de Pauselijke Huishouding regelt de praktische zaken van de pauselijke huishouding en houdt toezicht op zowel de geestelijken als de leken die deel uitmaken van de pauselijke zangkapel en de pauselijke familia.

Voorts heeft deze Prefectuur het beheer over het Apostolisch Paleis, staat het de Paus bij wanneer hij op reis is en heeft het de supervisie over de niet-liturgische pauselijke ceremoniën. Tenslotte regelt de Prefectuur alle audiënties met de Paus.


Prefect

De Prefectuur van de Pauselijke Huishouding staat onder leiding van een prefect. Deze woont in een fraai 16e/17e eeuws appartement in de nabijheid van het pauselijk appartement aan de Cortile San Damaso.

Sinds 1998 was Mgr. James M. Harvey de prefect van de pauselijke huishouding. Hij werd in december 2012 opgevolgd door Mgr. Georg Gänswein, die daarnaast de privé-secretaris van paus Benedictus XVI bleef. Gänswein bleef ook onder de nieuwe paus Franciscus prefect van de huishouding, maar is sinds februari 2020 niet meer alszodanig actief, officieel zodat hij meer tijd voor emeritus-paus Benedictus heeft, maar vermoedelijk ook vanwege zijn rol bij een boek van kardinaal Sarah waarbij Benedictus ten onrechte als mede-auteur werd opgevoerd.




Huishoudelijk personeel

De praktische en dagelijkse zaken van de pauselijke huishouding, zoals het koken van maaltijden en het schoonhouden van het pauselijk appartement, werden traditiegetrouw verricht door enkele religieuze zusters, maar onder paus Benedictus XVI dienden voor het eerst enkele lekendames. Zij woonden aan de noordkant van het pauselijk appartement en stonden onder leiding van het hoofd van de huishouding.

Dit hoofd was eveneens lange tijd een religieuze zuster. Onder paus Benedictus XVI werd deze functie voor het eerst vervuld door een dame die geen lid van een religieuze orde was, Ingrid Stampa. Zij moest haar functie echter in 2012 opgeven na de zogeheten Vatileaks-affaire. Haar werd veel invloed toegeschreven, net als eerder aan zuster Pascalina, de huishoudster van paus Pius XII.

Paus Franciscus heeft geen eigen huishoudelijk personeel omdat hij na zijn uitverkiezing in 2013 in het Vaticaanse gastenverblijf Casa Santa Marta is blijven wonen en van de aldaar gebodene faciliteiten gebruikt maakt.


Pauselijk kamerdienaar

Naast de vrouwelijke leden van de huishouding beschikt de Paus ook over een persoonlijk kamerdienaar, die, vergelijkbaar met een butler, onder meer de kleding van de Paus verzorgt en de maaltijden opdient.

Deze functie werd van 1978 t/m 2006 uitgeoefend door Angelo Gugel, die onder paus Johannes Paulus I in dienst kwam, het gehele pontificaat van Johannes Paulus II in functie bleef en tenslotte nog een jaar voor paus Benedictus XVI werkte, waarmee hij een vertrouweling van drie pausen was.




Angelo Gugel werd in 2006 opgevolgd door Paolo Gabriele. Deze werd echter in mei 2012, tot ieders grote verrassing, gearresteerd op beschulding van het laten uitlekken van vertrouwelijke documenten over corruptie en wanbeleid binnen het Vaticaan. Hiervoor werd hij op 6 oktober 2012 veroordeeld tot een gevangenisstraf van 18 maanden, maar in december van dat jaar verleende paus Benedictus XVI hem gratie.


Predikant van het Pauselijk Huis

Al sinds de 16e eeuw is aan het Pauselijke Huis een predikant verbonden. Deze heeft tot taak om in de Advents- en Veertigdagentijd elke week een preek te houden voor de Paus, de kardinalen en andere prelaten van de Curie, alsmede voor de generale oversten van de religieuze ordes en gemeenschappen in Rome.

Aalmoezenier van Zijne Heiligheid: Z.Em. Konrad kardinaal Krajewski (sinds 2013)


Het Bureau voor Pauselijke Liefdadigheid verzamelt en verdeelt op geheel onbureaucratische wijze gelden en fondsen bestemd voor mensen in nood, zowel in en rond de stad Rome als in de rest van de wereld.

De inkomsten van dit Bureau zijn afkomstig van giften die daartoe aan de Paus worden gedaan, alsmede van de kosten voor het ontvangen van een pauselijke zegen in de vorm van een oorkonde die men bij dit Bureau ter plekke kan aanvragen, danwel via internet kan bestellen.




In 2019 bleek dat paus Franciscus voornemens was om het Bureau voor Pauselijke Liefdadigheid meer gewicht te geven door het om te vormen tot Dicasterie voor Liefdadigheid.*

Prefect: Mgr. Diego Giovanni Ravelli (sinds 2021)

Deken: Mgr. Francesco Camaldo (sinds 1984)


Het Bureau voor de Liturgische Vieringen regelt alles wat nodig is voor de liturgische en aanverwante vieringen die door de Paus persoonlijk, danwel in zijn naam worden gecelebreerd en ziet daarbij onder meer toe op de juiste naleving van de liturgische voorschriften.

Sinds 1991 is het bureau ook verantwoordelijk voor de niet-publieke vieringen in het Apostolisch Paleis. Daarnaast is dit bureau belast met de organisatie van consistories en verleent het bijstand aan nieuwbenoemde kardinalen bij het in bezit nemen van hun titelkerken.




Organisatie

Aan het hoofd van dit bureau staat een prefect, die daarmee tevens de pauselijke ceremoniemeester is. Alszodanig is deze functionaris bij alle belangrijke liturgische plechtigheden steeds in de directe nabijheid van de Paus. Van 1987 t/m 2007 werd deze functie 20 jaar lang vervuld door Mgr. Piero Marini en van 2007 t/m 2021 door Mgr. Guido Marini (ondanks dezelfde achternaam geen familie van elkaar).

Onder de prefect ressorteren zeven tot negen pauselijke ceremoniemeesters (It.: Cerimonieri Pontifici), waarvan één de titel deken voert. De huidige deken is sinds 1984 Mgr. Francesco Camaldo, die uit hoofde van zijn functie eveneens regelmatig aan de zijde van de Paus te zien is.




De Pauselijke Sacristie

Reeds aan het eind van de 4e eeuw is er sprake van een Pauselijke Sacristie, waar alle zaken werden bewaard die nodig waren voor de liturgische vieringen van de Paus. Deze sacristie heeft altijd los gestaan van de sacristiën van de Sint-Pietersbasiliek en de basiliek van Sint-Jan van Lateranen, die elk hun eigen sacristie hebben.




De Pauselijke Sacristie bewaart en beheert de liturgische gewaden, paramenten en het liturgisch vaatwerk dat bestemd is voor de vieringen in de kapellen in het Apostolisch Paleis en voor de reizen van de Paus. Deze sacristie is gevestigd in enkele zalen van het Apostolisch Paleis die bereikbaar zijn vanuit de Sala Regia, alsmede in ruimten direct achter de Sixtijnse Kapel, waar ook de Pauselijke Schatkamer is.

In 1991 bepaalde paus Johannes Paulus II dat de Pauselijke Sacristie van het Apostolisch Paleis voortaan onder het Bureau voor de Liturgische Vieringen zou vallen.


De Pauselijke Koster

De Pauselijke Sacristie stond sinds de 14e eeuw onder leiding van de pauselijke koster (Lat.: sacrista), die bijna altijd tot de Augustijnerorde behoorde.

Deze functie werd in 1991, bij de samenvoeging van de Pauselijke Sacristie met het Bureau voor de Liturgische Vieringen opgeheven. Dat betekende tevens de pensionering van de Nederlandse pater augustijn Mgr. Petrus Canisius van Lierde (1907-1995), die dit ambt al sinds 1951 bekleedde.

Sindsdien is de pauselijke ceremoniemeester naast de inhoudelijke vormgeving van de pauselijke vieringen ook verantwoordelijk voor de praktische voorbereiding daarvan.

De meer praktische zaken van de pauselijke sacristie worden echter nog steeds als vanouds door drie augustijnen vervuld. Eén van hen voert de titel van Apostolisch Sacrarium: bewaker van de relieken en de overige kostbaarheden.

Koorleider: Mgr. Massimo Palombella (sinds 2010)


Het Koor van de Sixtijnse Kapel is het pauselijke zangkoor en is verbonden aan het gebouw dat dezelfde naam draagt, namelijk de vlak naast de Sint-Pietersbasiliek gelegen Sixtijnse kapel in het Apostolisch Paleis met de wereldberoemde fresco's van Michelangelo.

Het koor valt rechtstreeks onder het Bureau voor de Liturgische Vieringen en zingt bij alle liturgische plechtigheden die worden voorgegaan door de Paus of namens hem door een kardinaal.




Liturgische vieringen in de Sint-Pietersbasiliek waar de Paus niet aan deelneemt worden opgeluisterd door de in 1513 door paus Julius II opgerichte Cappella Giulia.

Commandant: Christoph Graf (sinds 2015)


De Zwitserse Garde bestaat uit maximaal 120 soldaten en officieren en heeft, naast een ceremoniële functie, als taak de bewaking van de persoon van de Paus, van het Apostolisch Paleis en van de toegangen tot Vaticaanstad. Voor de overige beveiligingstaken is het politiekorps van Vaticaanstad verantwoordelijk.




De gardisten worden in de Duitstalige kantons van Zwitserland geworven onder praktiserende Rooms-Katholieke jonge mannen van tussen de 19 en 30 jaar, van minstens 1,74 meter lengte, lichamelijke fitheid en onberispelijk gedrag.

Zij worden in dienst genomen voor een periode van twee jaar en krijgen gedurende die tijd het Vaticaanse staatsburgerschap met Vaticaans paspoort. Het maandsalaris ligt rond de 1100,- euro. Daarnaast genieten de gardisten gratis kost en inwoning, medische verzoring en vrijstelling van inkomstenbelasting

De gewone soldaten van de Zwitserse Garde wonen in de kazerne bij de Sint-Annapoort van Vaticaanstad. Alleen de officieren en onderofficieren mogen trouwen en komen dan in aanmerking voor een eigen appartement.


Uniformen

De Zwitserse Gardisten dragen tijdens hun dienst ofwel een eenvoudig blauw uniform, ofwel het bekende karakteristieke blauw-goudgeel-rode uniform, beide met een zwarte baret als hoofddeksel. Het laatste uniform zou volgens de traditie ontworpen zijn door Michelangelo, maar is in werkelijkheid ontworpen door commandant Jules Repond (1910-1921), die zich daarbij baseerde op oude fresco's. De kleuren blauw en goudgeel zijn mogelijk ontleend aan het wapen van paus Julius II (1503-1513).

Naast bovenbeschreven dienstuniformen is er ook een gala-uniform, dat wordt gedragen bij plechtige gelegenheden. Tot dit gala-uniform behoren o.a. een metalen borstkuras, een witte halskraag, witte handschoenen en een zgn. spaanse helm, met daarop een rode struisvogelveer voor de hellebaardieren en onderofficieren, een paarse voor de officieren en een witte voor de kommandant en de luitenant.

De bij dit uniform behorende wapenrusting, helmen, zwaarden en gespen worden vervaardigd door de Duitse wapensmid Reinhard Kammerer in Schlüsselfeld in de omgeving van de Duitse stad Bamberg.


Kapel

De Zwitserse Garde heeft zijn eigen kapel: de in 1568 door paus Pius V gebouwde SS. Martino e Sebastiano, die zich pal onder het Apostolisch Paleis bevindt, vlak in de buurt van de kazerne van de garde en van de Bronzen Poort op het Sint-Pietersplein.




Korte geschiedenis

De eerste Zwitserse soldaten werden in 1505 als huurlingen door paus Julius II aangeworven om ze in de italiaanse oorlogen te zetten. Tijdens de plundering van Rome (Sacco di Roma) door muitende troepen van keizer Karel V op 6 mei 1527 stierven 147 van de 189 man toen zij er voor zorgden dat paus Clemens VII veilig naar de Engelenburcht (Castel Sant'Angelo) kon vluchten. De 6e mei is daarom ook de dag waarop tegenwoordig de nieuwe rekruten (in het Duits) hun eed afleggen.

Op 15 september 1970 hief paus Paulus VI de Nobelgarde (It.: Guardia Nobile), de Paleisgarde (It.: Guardia d'Onore) en de pauselijke gendarmerie op en bepaalde dat de Zwitserse Garde voortaan het enige bewapende pauselijke legerkorps zou zijn, dat dan ook rechtstreeks onder de Paus viel.