Opgericht: Medio 1e eeuw na Christus

Eerste bisschop: H. Petrus (Simon bar Jona)

Kathedraal: De aartsbasiliek Sint-Jan van Lateranen


Huidige bisschop: Franciscus (Jorge Mario Bergoglio SJ)

Inauguratie: als bisschop en Paus op 19 maart 2013

Inbezitname: van de cathedra op 7 april 2013


Vicariaten:

Personen:


Homepage: www.diocesidiroma.it

Social media: Facebook - Twitter - Instagram

Diocesane curie

Het bisdom Rome, dat qua oppervlakte kleiner is dan de stad Rome, wordt bestuurd door een eigen curie, die losstaat van de Romeinse Curie voor het bestuur van de Wereldkerk. Bij de curie van het bisdom werken ca. 150 personen onder leiding van de algemeen secretaris.

Deze curie kent net als de bestuurlijke organen van de meeste bisdommen afdelingen voor evangelisatie en catechese, voor eredienst en sacramenten, voor sociaal en charitatief werk, voor personeelszaken en voor financiën. Daarnaast is er nog een diocesane rechtbank (officialaat).

De curie van het bisdom Rome is gevestigd in het Lateraans Paleis naast de kathedraal van Sint-Jan van Lateranen.

Naast de curie kent het bisdom Rome ook een eigen seminarie, een bisschopsraad, een priesterraad, een pastorale raad en een college van consultatoren.


Vicariaat Rome
- Vicaris-Generaal: Z.Em. Angelo kardinaal De Donatis (sinds 2017)
- Omvat 334 parochies
- Website: www.vicariatusurbis.org


Vicariaat Vaticaanstad
- Vicaris-Generaal: Z.Em. Mauro kardinaal Gambetti (sinds 2021)
- Omvat 1 parochie: St. Anna in Vaticaanstad
- Website: www.santanna.va


Suffragane bisdommen

Onder de Paus als metropoliet van Rome ressorteren de volgende suffragaanbisdommen, die tevens als zogeheten suburbicaire zetel aan een kardinaal toegewezen worden:


Daarnaast zijn er nog enkele aartsbisdommen, bisdommen en territoriale abdijen die als zogeheten immediatum rechtstreeks onder het gezag van de Heilige Stoel vallen:

Direct op het moment dat een in het Conclaaf gekozene zijn keuze tot Paus accepteert, is hij de bisschop van Rome en daarmee ook de nieuwe Opperherder van de Wereldkerk. Zijn inhuldiging vindt plaats op de eerstvolgende geschikte zondag tijdens een plechtige speciale mis die door hem zelf op het Sint-Pietersplein wordt opgedragen.

Omdat deze plechtigheid dus niet, zoals bij gewone bisschoppen, plaatsvindt in de kathedraal, volgt enkele weken na de inhuldiging de plechtige inbezitname van de bischoppelijke cathedra, die zich bevindt in de kathedraal van het bisdom Rome: de Sint Jan van Lateranen.




Pastorale praktijk

In het verleden concentreerden de pausen zich doorgaans op hun taak als Opperherder van de Wereldkerk (en tot 1870 als heerser van de Pauselijke Staten) en lieten het pastorale werk voor het bisdom Rome over aan de kardinaal-vicaris en de hulpbisschoppen, die ook tegenwoordig nog het overgrote deel van de pastorale en bestuurlijke taken voor het bisdom waarnemen.


Parochiebezoeken

Paus Johannes Paulus II heeft als Paus niet alleen alle uithoeken van de wereld bezocht, maar wilde als bisschop van Rome ook zoveel mogelijk parochies van zijn bisdom bezoeken. Wanneer zijn agenda het toeliet deed hij dat elke zondag en zodoende heeft hij in zijn lange pontificaat uiteindelijk het merendeel van de 334 parochies bezocht, waar hij dan telkens in relatief ongedwongen sfeer en zonder al te veel media-aandacht, voorging in een eucharistieviering.

Zijn opvolger paus Benedictus XVI bezocht slechts tweemaal per jaar een Romeinse parochie.*


Eerste Communiebijeenkomst

Een meer recente traditie is de ontvangst van kinderen die in het afgelopen jaar hun Eerste Communie hebben gedaan. Dit gebeurde voor het eerst tijdens het pontificaat van paus Johannes Paulus I en ook zijn opvolgers hebben telkens in de maand oktober een dergelijke bijeenkomst georganiseerd.

Aanvankelijk was deze bijeenkomst alleen bedoeld voor communicantjes uit Rome en de provincie Latium, maar allengs kreeg deze gebeurtenis steeds meer publiciteit, met als gevolg dat er in oktober 2005 maar liefst 150.000 kinderen en hun ouders vanuit heel Italië naar het Sint-Pietersplein waren gekomen.

Als bisschop van Rome neemt de Paus ook deel aan enkele religieuze plechtigheden die traditiegetrouw in de stad Rome plaatsvinden.


Kerststal

Sinds 1982 wordt tegen de obelisk op het Sint-Pietersplein een meer dan levensgrote kerststal gebouwd met daarnaast een ruim 25 meter hoge kerstboom. 30 jaar lang werden voor de kerstscene dezelfde figuren gebruikt, maar de stal zelf werd elk jaar nieuw gebouwd.

Om die hoge bouwkosten te vermijden wordt sinds 2012 de kerststal op het Sint-Pietersplein door telkens een andere Italiaanse regio geschonken. Sindsdien zijn hierdoor de stal en de figuren elk jaar anders vormgegeven, wat niet altijd in de smaak viel of zelfs discussie opriep.




Onder paus Johannes Paulus II bleven de stal en de kerstboom staan tot het feest van Maria Lichtmis (2 februari), het traditionele einde van de Kersttijd. Onder paus Franciscus worden ze echter kort na Driekoningen (6 januari) al weggehaald, waarbij het hout van de boom tot kinderspeelgoed verwerkt wordt.


Kerstbeeldjes

Sinds paus Paulus VI zegenen de pausen op de derde zondag van de Advent (zondag Gaudete) de beeldjes van het Jezuskind (It: bambinelli) die door kinderen uit alle parochies van de stad Rome worden meegebracht naar het Sint-Pietersplein, om ze daarna in de kerststal bij hen thuis, op school of in de parochie te leggen.




Goede Vrijdag

De meest indrukwekkende religieuze traditie is op Goede Vrijdag wanneer de Paus aanwezig is bij de Kruisweg (Lat.: Via Crucis) in het Colloseum.

Dit reusachtige Romeinse amfitheater werd medio 18e eeuw door paus Benedictus XIV als kerk gewijd en van een kruisweg voorzien omdat het als heilige grond beschouwd werd vanwege het bloed van de christelijke martelaren dat hier vergoten werd (hoewel de meeste Christenen waarschijnlijk in het Circus Maximus gedood werden).

Na de Goede Vrijdagviering in de Sint-Pieter gaat de Paus 's avonds naar het Colloseum waar een groepje van geestelijken en lekengelovigen met een groot houten kruis langs de 14 kruiswegstaties loopt. Bij elke statie vind een kort gebed plaats en na afloop houdt de Paus een korte toespraak waarin hij het Lijden van Christus met de actualiteit verbindt.




Deze plechtigheid wordt bijgewoond door enkele tienduizenden gelovigen die allemaal een kaars met zich meedragen. Paulus VI was de eerste Paus die, op 27 maart 1964, de kruisweg op deze manier in het Colloseum liep.* Wanneer hun gezondheid het toeliet liepen ook zijn opvolgers zelf met het houten kruis langs de lijdensroute.

Wegens de coronapandemie werd de Kruisweg in 2020 en in 2021 in het bijzijn van paus Franciscus, maar zonder de aanwezigheid van gelovigen, gelopen rondom de obelisk op het Sint-Pietersplein.


Sacramentsdag

Ook namen de pausen elk jaar op Sacramentsdag (Lat.: Corpus Christi) deel aan de grote processie van de Sint-Jan van Lateranen naar de Santa Maria Maggiore. Zowel paus Johannes Paulus II als paus Benedictus XVI namen daartoe plaats op een speciaal aangepast voertuig waarop zij in aanbidding voor het Allerheiligste knielden.*




Paus Franciscus nam in 2013 lopend deel aan de Sacramentsprocessie, maar sinds 2014 ging hij per auto naar de Santa Maria Maggiore* om daar de monstrans met het Allerheiligste in ontvangst te nemen en er de eucharistische zegen mee te geven. In 2018 en 2019 vonden de mis, de processie en de zegen in Romeinse parochies plaats.


Maria's Onbevlekte Ontvangenis

Op het feest van Maria's Onbevlekte Ontvangenis (8 december) legt de Paus traditiegetrouw een krans aan de voet van het Mariabeeld op de pilaar op de Piazza di Spagna, nadat een brandweerman via een ladderwagen een bloemenkrans om de arm van het beeld heeft gehangen.

Pius XII was de eerste Paus die in 1953 voorging in een openbaar gebed bij de Mariazuil, waarna het onder zijn opvolger Johannes XXIII een vast ritueel werd.

Anders dan men op het eerste gezicht zou verwachten, is de kathedraal van het bisdom Rome niet de Sint-Pietersbasiliek in Vaticaanstad, maar de elders in de stad Rome gelegen Sint-Jan van Lateranen (It.: San Giovanni in Laterano).




Als één van de vier meest eerbiedwaardige kerken van Rome (de anderen zijn de Sint-Pieter, de Sint-Maria de Meerdere en de Sint-Paulus buiten de Muren) mag de Sint-Jan van Lateranen de titel aartsbasiliek voeren. Blijkens het opschrift op de gevel geldt zij als "Hoofd en Moeder van alle kerken van de stad en van de wereld".

Mede doordat de Pausen tot 1309 in het naastgelegen Lateraans Paleis woonden, was de Sint Jan van Lateranen tot die tijd de belangrijkste kerk van het Westerse Christendom en sprak men van "Lateranen" zoals men nu spreekt van "het Vaticaan".


Beschrijving van de basiliek

De facade bestaat uit een portico van twee etages bekroond met 15 grote beelden met in het midden Christus, geflankeerd door onder meer Johannes de Doper en Johannes de Evangelist. De bronzen deuren van de hoofdingang zijn afkomstig uit het Romeinse Senaatsgebouw (Lat.: Curia) op het Forum Romanum. In de voorhal staat een beeld van de Romeinse keizer Constantijn, dat afkomstig is uit de voormalige keizerlijke thermen van het Quirinaal.

In de kerk zelf, die 130 meter lang is, staan 12 door leerlingen van Bernini gemaakte beelden van de apostelen. Het markante cassettenplafond is ontworpen door Michelangelo en tussen 1562 en 1567 door zijn leerlingen uitgevoerd. In de apsis is een mozaïek met de afbeelding van Christus aangebracht, die reeds stamt uit de 4e eeuw en volgens de traditie de eerste openbare Christusafbeelding was. De rest van het mozaïek dateert uit de 13e eeuw.

Het meest opvallende in het interieur is het pauselijk altaar (waaraan alleen de Paus de mis mag opdragen) met zijn hoge torenachtige opbouw. Volgens de traditie is in dit altaar een deel van een houten altaar opgenomen waarop de apostel Petrus in het huis van de Romeinse senator Pudens de Mis zou hebben opgedragen.




Geschiedenis van de basiliek

De Sint-Jan van Lateranen is gebouwd op een stuk grond dat de Romeinse keizer Constantijn rond 314 in leen gaf aan paus Melchiades met de opdracht er een kathedrale kerk op te bouwen. Dit stuk grond had oorspronkelijk toebehoord aan ene Plautius Lateranus en met die naam werd ook de later op deze plek gebouwde kerk aangeduid.

Met de bouw van een kerk op dit terrein werd begonnen onder paus Silvester I (314-335) en op 9 november 318, eerder nog dan de Sint Pietersbasiliek, vond de toewijding aan de Christus de Verlosser (Lat.: Christus Salvator) plaats, waaraan later nog Sint Johannes de Doper en Sint Johannes de Evangelist als patroon zijn toegevoegd.

De oorspronkelijke kerk was een niet al te groot basilica-gebouw met 5 beuken, een portico en een voorhal. Dit gebouw werd in de 5e eeuw verwoest door de Barbaren, maar weer opgebouwd door paus Leo de Grote en door paus Hadrianus I in de 8e eeuw. Na de aardbeving in 896 werd de kerk hersteld door paus Sergius III.

Paus Nicolaas IV vergrootte en verfraaide het gebouw aanzienlijk, doch door een brand in 1308 werd het wederom verwoest. Nogmaals werd de Sint Jan herbouwd en wel door paus Clemens V, die Giotto de opdracht tot decoratie gaf. Een volgende brand in 1360 verwoestte het gebouw nogmaals, waarna het onder de pausen Urbanus V en Gregorius XI volledig herbouwd werd en de Pausen uit de 16e eeuw het aanzienlijk lieten verfraaien.

In 1646 gaf paus Innocentius X opdracht aan Francesco Borromini om de Sint Jan van Lateranen te verbouwen ter gelegenheid van het Heilig Jaar 1650. Paus Clemens XII liet in 1735 de huidige facade bouwen door A. Galilei. De oude absis werd in 1875-1885 volledig gereconstrueerd naar de oorspronkelijke staat.

Het enige wat er tegenwoordig nog van het oorspronkelijke Middeleeuwse bouwwerk over is, zijn het kloosterhof en de rijkversierde kruisgang uit de 13e eeuw.




De doopkapel

Los van de basiliek van Sint Jan van Lateranen staat de doopkapel (Lat.: Baptisterium). Deze achthoekige kapel is rond het jaar 432 gebouwd op de plaats waar in 313 de eerste grote christelijke doopplechtigheid werd gehouden. In het centrum bevindt zich een groot rond bassin, aangezien de doop vroeger niet zoals tegenwoordig gebruikelijk is, boven een doopvont, maar door (bijna) volledige onderdompeling werd uitgevoerd.

Binnen in de kapel dragen acht porfieren zuilen een balkenstelsel waarop weer kleinere zuilen staan die het dak dragen. Rond het centrale deel bevinden zich vier rijk met mozaïeken en andere versieringen versierde zijkapellen. Tenslotte bevinden zich in de kapel ook nog de "zingende deuren", die afkomstig zijn uit de Romeinse thermen van Caracalla en zo heten omdat zij bij het openen een zangerig geluid maken.

Direct naast de Sint-Jan van Lateranen ligt het Lateraans Paleis. Hier resideerden de Pausen totdat zij in 1309 in ballingschap naar Avignon gingen. Toen zij in 1377 vandaaruit naar Rome terugkeerden was het Lateraans Paleis echter dermate in verval geraakt, dat zij verkozen om voortaan te gaan wonen in het meer geriefelijke en beter te verdedigen Vaticaans Paleis, dat bovendien in de directe nabijheid van het graf van Petrus onder de Sint-Pietersbasiliek lag.




Geschiedenis

Waarschijnlijk heeft zich naast de kathedraal van Sint Jan van Lateranen altijd al een woning voor de bisschop bevonden, welke in de loop der tijd tot een kasteel c.q. paleisachtig gebouw vergroot is. Het oorspronkelijke, sterk in verval geraakte middeleeuwse paleis werd echter in het kader van een grootscheepse stadsvernieuwing in opdracht van paus Sixtus V afgebroken.




Domenico Fontana kreeg de opdracht een nieuw gebouw neer te zetten, dat reeds in 1586 voltooid was. Het was ontworpen naar het voorbeeld van het Palazzo Farnese en is één van de meest statige en harmonische gebouwen uit de Romeinse barok geworden.

Mogelijk was het nieuwe Lateraans Paleis bedoeld als pauselijke zomerresidentie, maar het is nooit alszodanig in gebruik geweest (in de 18e eeuw deed het Quirinaal-paleis alszodanig dienst, naast de bekende zomerresidentie in Castel Gandolfo).

Na diverse andere bestemmingen vestigde paus Gregorius XVI er een museum voor religieuze kunst en heidense cultuur in en bracht paus Pius XI er het etnisch-missiemuseum onder. Paus Johannes XXIII gaf het paleis weer zijn oorspronkelijke pastorale functie terug en vestigde hier de kantoren van het bisdom en het vicariaat van Rome.

Sinds 1991 is hier ook het Vaticaans Historisch Museum (It.: Museo Storico Vaticano) gevestigd, dat aan de hand van schilderijen en voorwerpen de geschiedenis van het Pausschap sinds de 16e eeuw laat zien.


Belangrijke gebeurtenissen

In het Lateraans Paleis werden meerdere Concilies gehouden, hielden de door de Paus gekroonde Keizers van het Rooms-Duitse Rijk hun kroningsmaaltijden en werden tenslotte op 11 februari 1929 in de Sala dei Papi de Lateraanse Verdragen ondertekend, waarbij de Paus onder meer de soevereiniteit over Vaticaanstad terugkreeg.

Schuin tegenover de Sint-Jan van Lateranen staat een gebouw dat van buiten niet de indruk wekt dat zich daarin twee van de meest heilige plaatsen van Rome bevinden: de Heilige Trap en het Heilige der Heiligen.




De Heilige Trap

De Heilige Trap (It.: Scala Santa) is volgens de traditie de trap die door Christus werd bestegen voordat hij door Pontius Pilatus berecht zou worden. De heilige keizerin Helena, de moeder van de Romeinse keizer Constantijn, heeft deze trap rond het jaar 326, samen met vele andere relikwiën, vanuit Jeruzalem mee naar Rome gebracht.

Oorspronkelijk was deze trap aangebracht in het Lateraans Paleis, maar bij de bouw van het nieuwe paleis onder paus Sixtus V werd de Heilige Trap verplaatst naar de kapel van het Heilige der Heiligen. Paus Innocentius XII liet de 28 marmeren treden bedekken met walnotenhout, maar er werden gaten opengelaten op de plaatsen waar bloeddruppels van Christus te zien zouden zijn.




Het is een eeuwenoude devotie om deze trap biddend en op de knieën te beklimmen, met name tijdens de Goede Week. Paus Pius X kondigde in 1908 af dat elke geknielde bestijging van de trap, gevolgd door een biecht en deelname aan de Eucharistie een volle aflaat oplevert.

Om vervolgens weer naar beneden te komen (en voor degenen die de trap niet knielend willen opgaan) zijn er aan weerszijden van de Heilige Trap twee gewone trappen.


Het Heilige der Heiligen

Bovenaan de Heilige Trap bevindt zich het Heilige der Heiligen (Lat.: Sancta Sanctorum), de voormalige pauselijke huiskapel uit de tijd dat de pausen in het Lateranencomplex zetelden (in het Vaticaanse Paleis wordt de functie van pauselijke huiskapel vervuld door de Sixtijnse Kapel).

Deze aan Sint Laurentius gewijde huiskapel van Lateranen werd eeuwenlang als de heiligste plaats van Rome gezien, getuige onder meer het Latijnse opschrift boven het altaar: Non est in toto sanctior orbe locus (vert.: Er is in de hele wereld geen heiliger plaats).




Geschiedenis

Het Heilige der Heiligen stamt waarschijnlijk uit de 7e eeuw en is versierd met bijzonder fraaie fresco's uit de 13e eeuw, waarvan de realistische stijl een eerste breuk met het tot dan toe heersende byzantijnse Classicisme was. Deze fresco's zijn aan het licht gekomen tijdens een grondige restauratie die in 1995 werd afgesloten. Bij die gelegenheid werd er op 20 mei 1995 door de toenmalige kardinaal-staatssecretaris Angelo Sodano, voor het eerst sinds lange tijd weer een mis in deze kapel opgedragen.

Als zijnde de pauselijke huiskapel werden in het Heilige der Heiligen onder meer de plechtigheden van de Goede Week gevierd en werden er de belangrijkste relikwiën van de eerste heilige martelaren bewaard, alsmede de nog altijd op het altaar opgestelde ikoon Acheiropoietos. Deze hoogvereerde "niet door mensenhanden gemaakte" ikoon zou volgens de traditie door de evangelist Lucas met hulp van een engel geschilderd zijn en door paus Stephanus II zijn aangewend om in 756 een invasie van de Lombarden af te wenden.

De laatste Paus die in deze kapel een mis opdroeg was Pius IX in het jaar 1870, vlak voordat Italiaanse troepen de stad Rome zouden innemen. Het Heilige der Heiligen is niet voor publiek toegankelijk, er kan alleen een blik in worden geworpen door enkele getraliede vensters.

Naast dat de bisschop van Rome tevens de Opperherder van de Wereldkerk is, kent het bisdom Rome nog een paar bijzonderheden, namelijk de zogeheten titelkerken. Net als de minder bekende suburbiciare bisdommen en de diaconiën worden deze aan de kardinalen toegewezen.



Toewijzing

Elke nieuw gecreëerde kardinaal krijgt bij zijn benoeming één van deze kerken, bisdommen of diaconiën toegewezen, waardoor zij respectievelijk titulair priester, (suffragaan)bisschop of diaken van het (aarts)bisdom Rome worden. In die hoedanigheid zijn zij dan gerechtigd om een nieuwe bisschop van Rome en daarmee de nieuwe Paus te kiezen.


Bevoegdheden

De toewijzing van een titelkerk, suburbicair bisdom of diaconie geeft de betrokken kardinaal geen enkele bestuursbevoegdheid. Die is en blijft in handen van de eventuele priester, bisschop of diaken die voor de reguliere dienst benoemd is.

Het enige recht dat er, naast de titel, voor een kardinaal aan een toewijzing verbonden is, is dat hij zijn wapen mag laten aanbrengen op de gevel van zijn titelkerk.


De pauskeuze

De reden dat kardinalen een titelkerk, suburbicair bisdom of diaconie toegewezen krijgen ligt in de manier waarop een nieuwe Paus gekozen wordt. Bijna alle bisschoppen worden tegenwoordig door de Paus benoemd, maar hij kan niet zijn eigen opvolger benoemen. Daarom wordt voor hem nog altijd de procedure gevolgd zoals die in de begintijd van de Kerk gebruikelijk was, namelijk uitverkiezing door de geestelijkheid van het bisdom.

In het bisdom Rome waren het de priesters van de 28 hoofdkerken van de stad, de diakens die aan het hoofd stonden van de met armenzorg belaste diaconiën en de bisschoppen van de zeven omliggende bisdommen die samen de bisschop kozen. Deze belangrijke geestelijken werden allengs ook meer en meer betrokken bij het bestuur van de Wereldkerk. Vanwege de "spilfunctie" (Lat.: cardo) van hun parochiekerken en hun voornaamheid (Lat.: cardinalis) werden zij kardinalen genoemd.

Paus Alexander III bepaalde in 1179 dat voortaan alleen deze kardinalen het recht zouden hebben een nieuwe bisschop van Rome en daarmee een nieuwe Paus te kiezen. Sinds die tijd werden ook bisschoppen van buiten Rome betrokken bij het centrale bestuur van de Kerk en om die reden opgenomen in het college van kardinalen.

Om te zorgen dat ook deze "buitenstaanders" het recht hadden om een nieuwe Paus te kiezen, kregen zij een titelkerk, suburbicair bisdom of diaconie toegewezen zodat zij deel gingen uitmaken van de Romeinse geestelijkheid aan wie vanouds het recht tot het kiezen van de bisschop van Rome toekwam.


De Diaconiën

Van oudsher was de stad Rome ingedeeld in zeven diaconiën met elk een diaken aan het hoofd. Hun taak was het zorgdragen voor hulpbehoevenden.

Het diakenschap van één van deze diaconiën kan titulair worden toegewezen aan kardinalen die (nog) geen residerend bisschop zijn, in veel gevallen gaat het daarbij om kardinalen werkzaam bij de Romeinse Curie. Deze kardinalen behoren dan tot de rang van kardinaal-diakens. Met goedkeuring van de Paus kan een kardinaal-diaken na 10 jaar kardinaal-priester worden.


De Titelkerken

Oorspronkelijk waren er in Rome 28 hoofdkerken, maar met het geleidelijk stijgen van het aantal kardinalen, werden ook steeds meer Romeinse parochiekerken bestemd als titelkerk die aan een kardinaal kan worden toegewezen. Deze titelkerken worden toegewezen aan alle kardinalen die bij hun creatie reeds residerend bisschop zijn, wat bij de meeste het geval is.

Deze kardinalen behoren tot de rang van kardinaal-priesters, waartoe ook de tot kardinaal verheven grootaartsbisschoppen van de Oosterse Katholieke Kerken toe worden gerekend, zij het dat aan hen geen titelkerk wordt toegewezen.

Een kardinaal-priester die reeds langere tijd kardinaal is en in de Romeinse Curie werkzaam is, kan door de Paus tot kardinaal-bisschop verheven worden. Voorheen kreeg hij daartoe een vrijgekomen suburbicair bisdom toegewezen.


De Suburbicaire bisdommen

Onder het (aarts)bisdom Rome ressorteren zeven suburbicaire bisdommen, te weten: Albano, Ostia, Porto-Santa Rufina, Palestrina, Sabina-Poggio, Mirteto, Frascati en Velletri. Ostia is zeer klein en wordt daarom altijd toegewezen aan degene die tot Deken van het College van Kardinalen wordt gekozen, dit naast het suburbicaire bisdom dat hij reeds bij zijn creatie tot kardinaal toegewezen kreeg.

De suburbicaire bisdommen worden toegewezen aan kardinalen die reeds langere tijd kardinaal zijn en werkzaam zijn in de Romeinse Curie. Zij behoren dan tot de rang van kardinaal-bisschop, waartoe ook de tot kardinaal verheven patriarchen van de Oosterse Katholieke Kerken gerekend worden, zij het dat aan hen geen suburbicair bisdom wordt toegewezen.

In juni 2018 brak paus Franciscus met deze verbondenheid door vier nieuwe kardinaal-bisschoppen te benoemen zonder dat voor hen een suburbicair bisdom beschikbaar was, waardoor het totaal aantal kardinaal-bisschoppen op tien kwam. Gezien het langzaam toenemende aantal kardinaal-diakens en kardinaal-priesters vond Franciscus dat ook het aantal kardinaal-bisschoppen moest meegroeien. In 2020 voegde paus Franciscus nog een elfde kardinaal-bisschop toe.


Praktijkvoorbeelden

- Gustaaf kardinaal Joos, pastoor van Landskouter in het bisdom Gent, was kardinaal-diaken van S. Pier Damiani ai Monti di S. Paolo.

- Adrianus kardinaal Simonis, de voormalige aartsbisschop van Utrecht, was kardinaal-priester met als titelkerk de S. Clemente.

- Godfried kardinaal Danneels, de voormalige aartsbisschop van Mechelen-Brussel, was kardinaal-priester met als titelkerk de S. Anastasia.

- Joseph Ratzinger, de latere paus Benedictus XVI en voordien prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer, was aanvankelijk kardinaal-priester met als titelkerk de S. Marie Consolatrice al Tiburtino, maar werd in 1993 benoemd tot kardinaal-bisschop van Velletri-Segni en in 2002, na zijn keuze tot deken van het College van Kardinalen, kreeg hij ook het suburbicaire bisdom Ostia toegewezen.