VIEREN
Liturgie
Sacramenten
Manifestaties
Terug naar de beginpagina
      De ROOMS-
KATHOLIEKE KERK

Het Pausschap
- Organen
- Attributen
- Gunstbewijzen
De Heilige Stoel
- Romeinse Curie
- Diplomatie
Paus Franciscus
- Eerdere pausen
- Sede Vacante
Bisdom Rome
Vaticaanstad
Kerkorganisatie
- Collegiale organen
Religieuze
gemeenschappen

Lekenorganisaties

     De Oosterse
Katholieke Kerken


Gastenboek
Over deze site
Links
Home > Vieren > Liturgie > Heiligenkalender

De heiligenkalender

INLEIDING


Het kerkelijk of liturgisch jaar telt een hele reeks van dagen waarop heiligen en zaligen herdacht worden. Tesamen vormen zij de heiligenkalender. Deze feestdagen en gedachtenissen vallen steeds op vaste dagen.


Romeinse heiligenkalender uit het Missale Romanum van 1975
De maanden januari en februari uit de Algemene Romeinse Kalender
(bron: Missale Romanum, 1975 - klik ter vergroting)


Het Martyrologium Romanum

Al in de vroege Kerk werd op basis van martelaarsakten en lijdensverhalen een martelarenboek samengesteld waarin later ook de heiligen vermeld werden die geen marteldood gestorven waren. Allen werden in principe opgenomen op hun sterfdatum, als zijnde hun geboorte in de hemel.

In de 16e eeuw stelde kardinaal Cesare Baronio het Martyrologium Romanum samen, dat in 1583 door paus Gregorius XIII voor de hele Latijnse Kerk verplicht gesteld werd. Het Martyrologium vermeldde voor elke heilige de sterfdag, een korte levensbeschrijving alsmede de rangorde van de feestdag waarop deze herdacht werd.

In de loop der eeuwen zijn enkele duizenden personen heiligverklaard, waardoor er voor elke dag van het jaar meerdere, tot soms wel 20 heiligen zijn. In de liturgie worden echter alleen de belangrijkste heiligen herdacht en gevierd, namelijk degenen die op de Algemene Romeinse Kalender vermeld staan plus die van de lokale kalenders.


Martyrologium Romanum uit 1586
Exemplaar van het Martyrologium Romanum uit 1586


Universele en particuliere kalenders

De heiligen die van universele betekenis zijn en daarom in de gehele Wereldkerk vereerd mogen worden maken deel uit van de Algemene Romeinse Kalender (Lat.: Calendarium Romanum Generale) die in Rome door de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst wordt vastgesteld.

Daarnaast stellen ook bisschoppen en bisschoppenconferenties een kalender samen voor de feesten die alleen op hun bisdom, kerkprovincie of land betrekking hebben. Deze zijn opgenomen in het directorium voor het betreffende bisdom of de betreffende kerkprovincie. Op deze particuliere kalenders worden ook zaligverklaarde personen vermeld, aangezien zij alleen in een bepaald land of bisdom vereerd mogen worden.

Tenslotte hebben ook religieuze orden en congregaties een eigen heiligenkalender waarbij de sterfdag van de stichter als hoogfeest gevierd wordt en er feesten en gedachtenissen zijn voor de heilig- en zaligverklaarde leden van de betreffende gemeenschap.


Herziening van de heiligenkalender

Omdat bij veel heiligen de levensbeschrijving alleen op legendes berustte, wenste het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) een algehele herziening van het Martyrologium. Na zo'n dertig jaar onderzoek werd in 2001 een geheel herziene versie gepubliceerd; in 2008 verzorgde de Vereniging voor Latijnse Liturgie een Nederlandse vertaling die 942 pagina's telt.

Een reeks van dergelijke "legendarische" heiligen, zoals St. Christoffel en St. Nicolaas, werd bij de liturgiehervorming van 1969 van de Algemene Romeinse Kalender geschrapt. Zij staan echter nog wel vermeld in het Martyrologium en ook op de lokale heiligenkalenders voor de landen en gebieden waar zij vanouds populair zijn.

Zo nu en dan worden nieuwe heiligen aan de Romeinse Kalender toegevoegd. Recent was dat bijvoorbeeld het geval met de heiligverklaarde pausen Johannes Paulus II (gedachtenis op 22 oktober), Paulus VI (gedachtenis op 29 mei) en Johannes XXIII (gedachtenis op 11 oktober).


Links en bronnen
- Uitvoerige heiligenkalender: www.heiligen.net NL
- Idem: Universalis.com - Calendar US
- KRO-encyclopedie: Martyrologium NL
- Wikipedia: Heiligenkalender NL - General Roman Calendar GB
- Pauselijke Academie Cultorum Martyrum: Martiri Antichi e Moderni IT

Home > Vieren > Liturgie > Heiligenkalender - naar boven
De ALGEMENE ROMEINSE KALENDER


Hieronder volgen de hoogfeesten en feesten die zijn opgenomen in de Algemene Romeinse Kalender (Lat.: Calendarium Romanum Generale) en die dus in de gehele Wereldkerk gevierd worden.

Naast de feesten op vaste dagen omvat deze kalender ook enkele feestdagen met een variabele datum, deze zijn met een * aangegeven. Pasen en de daaraan gerelateerde feesten zijn niet in deze kalender opgenomen.


Januari:
1: Maria, Moeder van God - Hoogfeest
6: Openbaring van de Heer (Driekoningen) - Hoogfeest
25: Bekering van de H. Paulus, apostel - Feest
* Doop van de Heer - Feest

Februari:
2: Opdracht van de Heer (Maria Lichtmis) - Feest
22: Sint-Petrus' Stoel - Feest

Maart:
19: H. Jozef - Hoogfeest
25: Aankondiging van de Heer (Maria Boodschap) - Hoogfeest

April:
25: H. Marcus, evangelist - Feest
29: H. Catharina van Siena, kerklerares - Feest

Mei:
3: HH. Filippus en Jakobus, apostelen - Feest
14: H. Matthias, apostel en martelaar - Feest
31: Maria Visitatie - Feest
* H. Drievuldigheid - Hoogfeest
* Sacramentsdag - Hoogfeest

Juni:
24: Geboorte van de H. Johannes de Doper - Hoogfeest
29: HH. Petrus en Paulus, apostelen - Hoogfeest
* H. Hart van Jezus - Hoogfeest

Juli:
3: H. Thomas, apostel - Feest
11: H. Benedictus, abt - Feest
22: H. Maria Magdalena - Feest
23: H. Birgitta, religieuze - Feest
25: H. Jacobus (de Meerdere), apostel - Feest

Augustus:
6: Gedaanteverandering van de Heer - Feest
9: H. Teresia Benedicta van het Kruis (Edith Stein), martelares - Feest
10: H. Laurentius, diaken en martelaar - Feest
15: Maria-Hemelvaart - Hoogfeest
24: H. Bartholomeüs, apostel en martelaar - Feest

September:
8: Geboorte van Maria - Feest
14: Kruisverheffing - Feest
21: H. Mattheus, apostel en evangelist - Feest
29: HH. Michaël, Gabriël en Rafaël, aartsengelen - Feest

Oktober:
18: H. Lucas, evangelist - Feest
28: HH. Simon en Judas (Thaddeüs), apostelen - Feest

November:
1: Allerheiligen - Hoogfeest
9: Kerkwijding van de Sint-Jan van Lateranen - Feest
30: H. Andreas, apostel - Feest
* Christus, Koning van het Heelal - Hoogfeest

December:
8: Maria Onbevlekt Ontvangen - Hoogfeest
25: Geboorte van de Heer (Kerstmis) - Hoogfeest
26: H. Stefanus, diaken en martelaar - Feest
27: H. Johannes, apostel en evangelist - Feest
28: Onnozele Kinderen - Feest
* H. Familie, Jezus, Maria en Jozef - Feest


Naast deze feesten en hoogfeesten telt de Algemene Romeinse Kalender tegenwoordig nog 69 verplichte gedachtenissen en 98 vrije gedachtenissen.


Links en bronnen
- Het Missale Romanum van 1975
- Wikipedia: General Roman Calendar GB

Home > Vieren > Liturgie > Heiligenkalender - naar boven
NEDERLANDSE HEILIGENKALENDER


Hieronder volgt een kalender met de heiligen en zaligen zoals die in de afzonderlijke Nederlandse bisdommen herdacht en gevierd mogen worden:


Januari:
5: H. Gerlach - Roermond - Gedachtenis
5: H. Karel (Houben) van St. Andries - Roermond - Gedachtenis
14: Z. Petrus Donders - Breda - Gedachtenis
15: H. Arnold Janssen - Roermond - Gedachtenis

Februari:
6: H. Amandus van Maastricht - Breda - Gedachtenis

Maart:
1: H. Swietbert - Rotterdam & Utrecht - Gedachtenis
3: H. Frederik van Hallum - Groningen - Gedachtenis
15: Mirakel van Amsterdam - Haarlem - Gedachtenis
17: H. Gertrudis van Nijvel - Breda - Gedachtenis
26: H. Ludger van Münster - Groningen & Utrecht - Gedachtenis

Mei:
4: H. Athanasius - Haarlem - Gedachtenis
8: HH. Wiro, Plechelmus en Otger - Roermond - Gedachtenis
8: Z. Clara van het arme Kind Jezus - Roermond - Gedachtenis
13: H. Servatius van Maastricht - Roermond - Gedachtenis
15: HH. Bisschoppen van Maastricht - Roermond - Gedachtenis
20: Z. Josefa Stenmanns - Roermond - Gedachtenis
24: H. Beda de Eerbiedwaardige - Groningen - Gedachtenis
29: O.L.Vrouw ter Nood (Heiloo) - Haarlem - Gedachtenis
* Onze Heer Jezus Christus, eeuwige Hogepriester - Feest

Juni:
5: H. Bonifatius - Haarlem: Gedachtenis - Groningen: Feest
12: H. Odulfus van Utrecht - Den Bosch - Gedachtenis
14: H. Lidwina van Schiedam - Feest
25: H. Adelbert van Egmond - Haarlem - Gedachtenis
26: H. Jozefmaria Escrivá - Utrecht & Haarlem - Gedachtenis

Juli:
7: H. Maria, Zoete Moeder van Den Bosch - Den Bosch - Gedachtenis
8: HH. Maria Adolphina en gezellinnen - Breda - Feest
9: HH. Martelaren van Gorcum - Feest

Augustus:
10: H. Laurentius - Rotterdam - Feest
17: H. Jeroen - Rotterdam - Gedachtenis
30: Z. Eustachius van Lieshout - Den Bosch - Gedachtenis

September:
4: H. Gregorius de Grote - Roermond - Gedachtenis
17: H. Lambertus - Breda, Den Bosch & Roermond - Gedachtenis

Oktober:
1: Theresia van Lisieux - Haarlem - Gedachtenis
3: H. Bavo van Gent - Haarlem - Gedachtenis
10: H. Maagd Maria, Sterre der Zee - Roermond - Gedachtenis
20: Maria ter Weghe, O.L.Vrouw van Haastrecht - Rotterdam - Gedachtenis
30: Z. Maria Teresa van de H. Jozef - Roermond - Gedachtenis

November:
3: H. Hubertus van Luik - Breda, Den Bosch & Roermond - Gedachtenis
6: Alle geloofsverkondigers in Nederland - Feest
7: H. Willibrord - Patroon van de Nederlandse kerkprovincie - Hoogfeest
8: H. Willehad van Bremen - Groningen - Gedachtenis
8: HH. Bisschoppen van Utrecht - Utrecht - Gedachtenis
27: H. Oda - Den Bosch - Gedachtenis
28: Z. Maria Helena Stollenwerk - Roermond - Gedachtenis
29: H. Radboud - Utrecht - Gedachtenis

December:
1: H. Eligius - Breda - Gedachtenis




Links en bronnen
- Ontleend aan www.heiligen.net, waar ook biografiën en afbeeldingen van de betreffende heiligen te vinden zijn, en aan het Directorium voor de Nederlandse kerkprovincie voor 2020/2021.

Home > Vieren > Liturgie > Heiligenkalender - naar boven
VLAAMSE HEILIGENKALENDER


Hieronder volgt een kalender met de heiligen die in één of meerdere Vlaamse bisdommen herdacht en vereerd mogen worden, met tussen haakjes hun sterfjaar:


Januari:
2: H. Adelhard van Corbie (826)
4: H. Faraïldis van Gent (ca. 750)
8: H. Goedele van Brussel (712)
25: H. Poppo van Deinze (1048)
27: H. Johannes van Thérouanne (1130)

Februari:
3: H. Berlindis van Meerbeke (ca. 702)
19: H. Bonifatius Kloetink (1260)
20: H. Eucherius van Orléans (743?)
25: H. Walburgis van Heidenheim (779)

Maart:
2: H. Karel de Goede (1127) - Brugge/Gent
6: H. Chrodegang van Metz (766)
6: H. Coleta Boilet (1447)
17: H. Geertruida van Nijvel (659)

April:
5: H. Juliana van Cornillon (1258)
10: H. Macarius van Gent (1012)
16: H. Bernadette Soubirous (1879)
18: H. Ursmarus van Lobbes (713)
18: H. Idesbald (1167)

Mei:
10: H. Damiaan de Melaatse (1889)
30: H. Dimfna van Geel (7e eeuw) - Antwerpen

Juni:
7: H. Anna van Sint-Bartholomeus (1626)
8: H. Medard van Noyon (545?)
16: H. Lutgardis van Tongeren (1246)
24: H. Rombout van Mechelen (775)

Juli:
6: H. Godelieve van Gistel (1070)
8: H. Landrada van Munsterbilzen (ca. 691)
9: HH. Martelaren van Gorkum (1572)
9: H. Maria Amandina Jeuris (1900)
10: H. Amalberga van Maubeuge (ca. 690)
10: H. Amalberga van Munsterbilzen (ca. 772)
16: H. Monulfus van Maastricht (578)
16: H. Gondulfus van Maastricht (586?)
17: H. Fredegand van Deurne (700-750)
20: H. Léon-Ignace Magnin (1900)
24: H. Christina de Wonderbare (1224)
26: H. Christina van Dendermonde (7e-8e eeuw)

Augustus:
11: H. Gaugericus van Kamerijk (623 of 626)
14: H. Arnoldus van Soissons (1987)
19: H. Lodewijk Frarijn met 14 gezellen (1622)

September:
5: H. Bertin van Sithiu (698)
7: H. Hildward van Dikkelvenne (ca. 750)
9: H. Audomarus van St. Omer (670)
25: H. Gerulf van Drongen (748)

Oktober:
3: H. Gerardus van Brogne (959)
6: H. Isidorus de Loor (1916)
10: H. Ghislain van St. Ghislain (683)
11: H. Gummarus van Lier (ca. 770)
12: H. Herlindis en Relindis van Aldeneyk (745-755)
14: H. Donatianus van Brugge (389)

November:
5: H. Odrada van Alem (8e eeuw)
7: H. Willibrord van Utrecht (739)
12: H. Lieven van Gent met Brictius en Krafaïldus (7e eeuw)
23: H. Trudo van St. Truiden (ca. 695)
24: H. Albertus van Leuven (1192)
26: H. Jan Berchman (1621) - Gedachtenis
27: H. Acharius van Doornik (ca. 640)

December:
1: H. Eligius van Noyon (660)
2: H. Jan van Ruusbroec (1381)
13: H. Autbertus van Kamerijk (669)
17: H. Wivina van Bijgaarden (12e eeuw)




Links en bronnen
- Ontleend aan www.heiligen.net, waar ook biografiën en afbeeldingen van de betreffende heiligen te vinden zijn.
- Johan Decavele, Heiligendevotie in het bisdom Gent, Gent 2009 (.pdf) NL

Home > Vieren > Liturgie > Heiligenkalender - naar boven
LINKS


Heiligen en Zaligen

www.heiligen.nl NL    www.heiligen.net NL

Wikipedia: Nederlands NL - English GB - Deutsch DE

Catholic Encyclopedia: Beatification and Canonization (1907) US

Heilige und Namenspatrone: www.heilige.de DE

Das Ökumenische Heiligenlexikon: www.heiligenlexikon.de DE

Santi, Beati e Testimoni: www.santiebeati.it IT

Pauselijke Academie Cultorum Martyrum: Martiri Antichi e Moderni IT


Martelaren

KRO-encyclopedie: Martyrologium - Martelaar NL

Catholic Encyclopedia: Martyr (1910) US


Enkele afzonderlijke Heiligen en Zaligen

Karel Houben: www.paterkarel.nl NL

Robert Regout: www.robertregout.nl NL

Edith Stein: www.edithstein.nl NL DE GB FR

Titus Brandsma: www.titusbrandsmamuseum.nl NL

Padre Pio: www.padrepio.it IT GB

Charles de Foucauld: www.charlesdefoucauld.org FR GB DE IT NL


Home > Vieren > Liturgie > Heiligenkalender - naar boven




Katholiek.org © april 2005 / januari 2021